โรคสมาธิสั้น หรือความบกพร่องของการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึก

โรคสมาธิสั้น หรือความบกพร่องของการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึก

ADHD & Sensory Integration Disorder

Photo Credit Janie Airey/Digital Vision/Getty Images

โรคสมาธิสั้น (ADHD) คือโรคหนึ่งที่มักจะได้รับการวินิจฉัยมากที่สุดในเด็ก เนื่องจากทำให้เด็กมีความยากลำบากในการคงสมาธิ จดจ่อ การควบคุมตนเอง และการจัดการสิ่งต่างๆ ส่วนปัญหาในการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึกสมอง (Sensory Processing Disorder; SID/SPD) นั้นทำให้เด็กมีความยากลำบากในการตอบสนองต่อสิ่งเร้าทางความรู้สึก ไม่ว่าจะเป็นเสียง แสง สัมผัส การรับความรู้สึกรักษาสมดุลการทรงท่า หรือการรับความรู้สึกสั่งการเคลื่อนไหว โดยเด็กอาจมีการตอบสนองน้อย หรือมากเกินไปในบางระบบ ซึ่งลักษณะอาการต่างๆ ของสองปัญหานี้อาจมีความคาบเกี่ยว หรือคล้ายคลึงกัน

ลักษณะที่คล้ายคลึงกัน : Similarities

เด็กที่มีภาวะสมาธิสั้น (ADHD) และความบกพร่องในการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึกสมอง (SPD) มักแสดงปัญหาและพฤติกรรมบางส่วนต่อไปนี้ เช่น อยู่ไม่นิ่ง ชอบการเคลื่อนไหวมากกว่าเด็กคนอื่น มีความยากลำบากในการจดจ่อกับงานที่ได้รับมอบหมาย หยุกหยิกชอบหยิบจับสิ่งของต่างๆ หรือมักโพล่งตอบคำถามก่อนที่จะฟังคำสั่งให้จบ

ผลกระทบที่เกิดขึ้น : Effects

ปัญหาที่คาบเกี่ยวของความบกพร่องในการประมวลผลระบบประสาทความรู้สึก (SPD) และภาวะสมาธิสั้น (ADHD) นั้นทำให้เด็กมีความยากลำบากในการเรียนรู้สิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น การสร้างความสัมพันธ์กับเพื่อน หรือการจดจ่อทำงานต่างๆ ให้สำเร็จ ในบทความเรื่อง “New Horizons,” “Sensory Integration, Attention and Learning,” โดย Dana Nicholls และ Peggy Syvertson กล่าวว่า เด็กที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคสมาธิสั้นทั้งแบบ ADHD หรือ ADD อาจมีปัญหาพัฒนาการของระบบประสาท (nervous system) ที่เกิดจากความบกพร่องในการบูรณาการประสาทความรู้สึก (Sensory Integration Dysfunction) เพราะความบกพร่องนี้ทำให้เด็กมีความยากลำบากในการคงสมาธิจดจ่อ (paying attention) และหงุดหงิดกับสิ่งต่างๆ ง่าย (frustrating) 

การบำบัดรักษา : Treatment

การรักษาโรคสมาธิสั้น โดยทั่วไปแล้วใช้การให้ยา การปรับพฤติกรรม และวิธีการจิตบำบัด ส่วนการแก้ไขปัญหาความบกพร่องในการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึก (SPD) นั้นทำโดยนักกิจกรรมบำบัดที่มีประสบการด้านนี้ ในบทความเรื่อง ADDitude ของ Priscilla Scherer, R.N., อธิบายถึงความจำเป็นในการวินิจฉัยแยกความบกพร่องระหว่างสมาธิสั้น (ADHD) และการบูรณาการประสาทความรู้สึก (SPD) เพราะยา และการปรับพฤติกรรมไม่สามารถแก้ไขปัญหาความบกพร่องในการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึกได้ แม้ว่าลักษณะพฤติกรรมเด็กแสดงออกจะมีความคล้ายคลึงกันก็ตาม

ข้อควรพิจารณา : Considerations

การศึกษาแห่งชาติโดยมหาวิทยาลัยโคโลราโดรายงานว่าพบเด็กที่แสดงอาการร่วมกันระหว่างปัญหาการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึก (SPD) และภาวะสมาธิสั้น (ADHD) ถึงร้อยละ 40 ดังนั้นจึงแนะนำว่าควรมีการพิจารณาทั้งสองปัจจัยนี้ให้ดี

ความเข้าใจผิด : Misconceptions

เนื่องจากความบกพร่องในการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึก (SPD) และภาวะสมาธิสั้น (SPD) มีความคาบเกี่ยวกัน ผู้ปกครอง ครู หรือบุคลากรทางด้านการแพทย์ต่างๆ อาจมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนเกี่ยวกับทั้งสองปัญหานี้ได้ ในบทความบทความเรื่อง ADDitude ที่เขียนโดย Scherer, R.N., และผู้ปกครองเด็กที่มีปัญหาทั้งสองกล่าวว่า เคยมีช่วงที่เกิดความสับสนอย่างมากที่ลูกของตนได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคสมาธิสั้น (ADHD) แล้วมีคนพยายามเปลี่ยนความคิดว่าเป็นปัญหาจากความบกพร่องของระบบประสาทความรู้สึก (SPD) ซึ่งในท้ายที่สุดปรากฏว่าลูกสาวของตนมีทั้งปัญหาความบกพร่องในการบูรณาการระบบประสาทความรู้สึก (SPD) ร่วมกับภาวะสมาธิสั้น (ADHD) และได้รับการบำบัดรักษาทั้งสองปัญหานี้ควบคู่ไปด้วยกัน

References

• ADDitude: Understand the Difference Between Sensory Processing Problems and Attention Deficit Disorder (ADD ADHD) in children
• SPD Foundation: Prevalence of Sensory Integrative Disorders in Children with ADHD
• New Horizons for Learning: Sensory Integration, Attention and Learning

 ที่มา Susan Ward Jul 20, 2015, www.livestrong.com แปลและเรียบเรียงโดย นักกิจกรรมบำบัดประจำศูนย์ Mind Brain & Body ธันวาคม 2558