iRss by iGetWeb

เทคนิคการสอนนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้

Fri, 10 Nov 2023 16:43:31 +0700

เทคนิคการสอนนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ Teaching Students with Learning Disabilities ; LD ครูการศึกษาพิเศษ (Special Educator) มีเทคนิคที่หลากหลายในการจัดการเรียนการสอนให้ผู้เรียน โดยแต่ละเทคนิคก็จะมีความแตกต่างกันออกไปขึ้นอยู่กับเด็กแต่ละคน ให้มีความเหมาะสมกับวัย และศักยภาพของผู้เรียน ส่งผลให้การจัดการเรียนการสอนเกิดประโยชน์อย่างสูงสุด เทคนิคการสอนแต่ละเทคนิคนั้นจะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจเนื้อหาหรือบทเรียนต่างๆ ได้ง่ายขึ้น ทำให้เกิดการเรียนรู้อย่างแท้จริง ซึ่งมีตัวอย่างดังต่อไปนี้ 1. การวิเคราะห์งาน (Task analysis) คือการแยกงานย่อย หรือเนื้อหาวิชาที่ต้องการจะสอนเด็ก ในแต่ละครั้งของการสอนออกเป็นขั้นตอนย่อยๆ หรือหลายขั้นตอนเล็กๆ โดยแต่ละขั้นตอนของงานจะเริ่มจากพฤติกรรมหรืองานที่เด็กทำได้ง่าย จากนั้นจึงเพิ่มความยากขึ้น องค์ประกอบของการวิเคราะห์งาน (Elements of Task Analysis) งานหรือเนื้อหาที่ต้องการให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ การวิเคราะห์งานหรือเนื้อหาให้เป็นขั้นตอนย่อยๆ โดยอธิบายขั้นตอนให้ชัดเจน เกณฑ์ความสำเร็จของงานหรือพฤติกรรมที่พึงประสงค์ เด็กที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้เป็นคนไม่ตรงต่อเวลาจะฝึกอย่างไรจึงจะทำให้เขาตรงต่อเวลา? 1. แยกงานชิ้นใหญ่ออกเป็นชิ้นย่อย แล้วกำหนดเวลาทีละชิ้น 2. ให้จัดทำปฏิทิน ฝึกให้ชิน กำหนดทุกอย่างลงในนั้น 2. การพูดกลับ การพูดทวน การท่องทวน (Digit Span Reversal) โดยฝึกทีละน้อยก่อน เริ่มจาก 2 หลัก วันละ 5 นาที แล้ววันหลังเพิ่มเป็น 10,20 30 นาที แล้วจึงเพิ่มเป็น เลข 3 หลัก และ 4 หลัก ดูซิว่าจะได้กี่หลัก 3.การสอนตรง (Direct Instruction) กำหนดขั้นตอนให้เด็กทำ ลำดับดังนี้ 1. ครูแจกกระดาษให้ มีคำทั้ง ห้า ที่พิมพ์ตัวโตๆอยู่ในกระดาษแล้ว 2. ครูแจกตังอักษร/สระ พลาสติกที่จะประกอบขึ้นเป็นคำให้เด็กคนละ 1 ชุด 3. ครูนำคำแรกมาเรียงอักษรให้ดู บ้-า-น มีรูปบ้าน ให้ดู ให้เด็กเรียงตาม ครูออกเสียง เด็กออกเสียงตาม ครูให้ดูรูปปาก 4. ทำเช่นนี้ต่อไป จนครบ 5 คำ ข้อควรคำนึง 1. อย่าสอนหลายคำจนเกินไป 2. ให้มีภาพประกอบ 3. ให้มีกิจกรรมหยิบ-จับ 4. มีการทบทวน 5. มีการฝึกอย่างเข้มข้น 6. ให้แรงเสริม 7. หากนักเรียนชอบที่จะใช้คอมพิวเตอร์ร่วมด้วยครูก็สามรถใช้ได้ 4. ผังความคิด (Graphic organizer) การใช้แผนภาพแสดงเพื่ออธิบายความสัมพันธ์ระหว่างข้อเท็จจริง คำ หรือความคิดในภารกิจแห่งการเรียนรู้หรือวิธีการใช้ภาพเพื่อสร้างองค์ความรู้และเรียบเรียงสารสนเทศช่วยย่นย่อสารสนเทศที่มีอยู่มากมาย และดูประหนึ่งไม่สัมพันธ์กัน ให้เป็นโครงสร้างที่อ่านง่าย ทำให้สิ่งที่ซับซ้อนง่ายต่อการเข้าใจ ประโยชน์ของผังความคิด แผนภาพช่วยในการจัดทำโครงสร้างงานเขียนมีประโยชน์ต่อการทำความเข้าใจในการอ่าน เป็นเครื่องมือในการเรียนทุกวิชาและทุกระดับใช้ในการตัดสินใจการวางแผนงานวิจัย และการระดมสมอง ( Ross 2010 ; Wik Ed 2010 ) 5. การเขียนตามลำดับเลข (Number Follow) การเขียนตัวเลขกำกับส่วนประกอบของคำแต่ละคำ ได้แก่ พยัญชนะต้น สระ ตัวสะกด และวรรณยุกต์ เช่น กลางวัน มีส่วนประกอบทั้งหมด 7 ลำดับ คือ 1. ก 2. ล 3. า 4. ง 5. ว 6. ั 7. น โดยการสร้างตารางหรือกรอบขึ้นมาจากนนั้นกำหนดตัวเลขลงไป (ขวัญใจ สันติกุล และคณะ) 6. การสอนเขียนจากแผ่นป้าย (Story Board Writing) ครูใช้บัตรคำหรือแผ่นป้าย เป็นองค์ประกอบให้เด็กใช้สร้างประโยค โดยเริ่มจากคำง่ายๆและรูปประโยคง่ายๆ เช่น ประโยค 2 ส่วน(ประธาน+กรยา) จากนั้นค่อยๆเพิ่มความยากเป็น ประโยค3ส่วน(ประธาน+กริยา+กรรม) เป็นต้น ป้ายที่ 1 : พ่อ แม่ ป้า ลุง ยาย เอ(ชื่อคน) ป้ายที่ 2 : เดิน นอน กิน วิ่ง อาบน้ำ ป้ายที่ 1 : ฉัน เรา เสือ แตงโม ป้ายที่ 2 : กระโดด สีแดง ไม่ชอบ 7. ความคิดแรก (First thoughts) เป็นเทคนิคที่ใช้ส่งเสริมและพัฒนาทักษะการเขียนโดยใช้รูปภาพเป็นสื่อ วิธีการคือ ให้นักเรียนดูรูปภาพจากนั้นให้เขียนคำโดยใช้ความคิดแรกที่เห็นภาพ ไม่ว่าจะเป็น คำที่อยู่ในภาพ สัตว์ สิ่งของ การกระทำ หรือความรู้สึก เป็นต้น (ขวัญใจ สันติกุล) 8. การสอนแบบเรียนปนเล่น (Play way school) วิธีการสอนที่ให้เด็กได้เล่น ได้แสดง ได้ร้องเพลง ได้ทำกิจกรรมควบคู่ไปกับการเรียน ตามหลักจิตวิทยาธรรมชาติ เด็กย่อมชอบการเล่น ชอบการทำกิจกรรม เช่น 8.1 เกมเล่นไพ่ (Playing Cards) การนำหลักการของการเล่นไพ่มาประยุกต์เป็นการใช้พยัญชนะและสระในภาษาไทยแทน จะทำให้เด็กรู้จักเสียงของพยัญชนะและสระได้ดีขึ้นผ่านการเล่น 8.2 เกมหาความเชื่อมโยง เช่น ระหว่างภาพ ระหว่างสิ่งของ ส่วนใหญ่ ส่วนย่อย เป็นต้น (Making connections) เป็นเกมที่ต้องใช้ทักษะหลายๆอย่างรวมกัน เช่น การทำงานระหว่างมือกับตา การทำงานของสมองร่วมกันทั้งซ้ายและขวาพร้อมๆกัน ครูเลือกความสำพันธ์ที่เป็นเนื้อหาที่อยากจะสอนได้ หรืออาจเป็นความสัมพันธ์ที่เด็กชอบ จากนั้นนำมาสร้างเป็นเกมให้เด็กเล่น 8.3 บิงโก (Bingo) เป็นเกมที่เด็กๆชอบเล่น เพราะให้ความสนุกสนานในการลุ้นว่าใครจะเป็นผู้ชนะ แต่สิ่งที่ครูมองคือ เด็กได้เรียนรู้เลข หรือพยัญชนะต่างๆอย่างไม่รู้ตัว ซึ่งถือเป็นเกมหนึ่งที่ช่วยให้เด็กรู้จักพยัญชนะ ตัวเลข และสระนั่นเอง สื่อการสอนสำหรับนักเรียนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ Teaching media for Students with Learning Disabilities สื่อการสอนคืออะไร? สิ่งที่ช่วยในการเรียนรู้ ที่ครูผู้สอนและผู้เรียนเป็นผู้ใช้ เพื่อช่วยให้กระบวนการเรียนการสอนดำเนินไปสู่เป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพเช่น 1. ทำให้สิ่งที่เข้าใจยาก ให้เข้าใจง่ายขึ้น 2. เป็นการสร้างแรงจูงใจ และเร้าความสนใจ 3. ช่วยเสริมสร้างความคิด และการแก้ปัญหาในการเรียนรู้ของนักเรียน 4. สามารถเอาชนะข้อจำกัดต่างๆ เกี่ยวกับเวลา ระยะทาง และขนาดได้ เช่น 4.1 สามารถนำสิ่งที่เกิดขึ้นในอดีตมาศึกษาได้ 4.2 สามารถย่อยสิ่งใหญ่ให้เล็กลง เพื่อให้สะดวกแก่การศึกษา 4.3 ขยายสิ่งเล็กให้ใหญ่ขึ้น 4.4 ทำสิ่งที่เป็นนามธรรมให้เป็นรูปธรรมขึ้น 4.5 สามารถนำสิ่งที่อยู่ไกลมาศึกษาได้ (อนุศักดิ์ สมิตสันต์, 2540, หน้า 179-180) ในการเตรียมสื่อการเรียนการสอนควรยึดหลักการดังต่อไปนี้ 1. เน้นจุดเด่นที่ต้องการใช้ประโยชน์ 2. ลดรายละเอียดที่มากไป 3. ใช้ภาษาที่ง่าย (ประโยคต้องสั้น คำศัพท์เข้าใจง่าย) 4. สอนศัพท์ที่สำคัญก่อนจะเริ่มใช้ 5. มีรูปภาพ หรือแผนภูมิประกอบ 6. ให้คำแนะ หรือคำใบ้เมื่อต้องการให้นักเรียนตอบ 7. เปิดโอกาสให้เปลี่ยนหรือแก้คำตอบได้ 8. ตัวพิมพ์อ่านง่าย ตัวหนังสือมาตรฐาน รูปแบบไม่สับสน ตัวอย่างสื่อการสอน *** หากผู้ปกครองเชียงใหม่ท่านใดสนใจโปรแกรมการศึกษาพิเศษเพื่อพัฒนาการอ่านติดต่อได้ที่ศูนย์ Mind Brain & Body แหล่งที่มา http://wipatantun-wi.blogspot.com/2011/11/1.html Thailand Learning Disabilities Ldt แปลและเรียบเรียงโดย Mind Brain & Body พฤศจิกายน 2559

พัฒนาการบูรณาการประสาทความรู้สึกสมองของเด็ก

Wed, 27 Jul 2022 15:44:24 +0700

The Normal Development of Sensory Integration in Infants and Children การพัฒนาระบบประมวลผลประสาทความรู้สึกของเด็ก พัฒนาการการประมวลผลประสาทความรู้สึกของเด็กนั้นสามารถแสดงเปรียบเทียบได้กับบล็อก 4 ระดับ โดยเด็กจะเริ่มต้นพัฒนาความสามารถในระดับแรกจนกระทั่งเด็กมีความพร้อมและก้าวขึ้นสู่พัฒนาการในลำดับที่สูงขึ้น ซึ่งเป็นระดับที่การประมวลผลประสาทความรู้สึกในขั้นที่สูงขึ้นก็จะมีความซับซ้อนมากขึ้น ในเด็กทุกคนจะมีแรงขับภายในให้แสวงหาข้อมูลความรู้สึกประเภทต่างๆ เพื่อพัฒนาระบบประมวลผลประสาทความรู้สึกของตน ในทุกๆ วัน เด็กจะสำรวจสิ่งแวดล้อมรอบตัว ทดลองทำสิ่งใหม่ๆ เพื่อพัฒนาศักยภาพของตนเอง เมื่อเด็กประสบความสำเร็จในการทดลองทำสิ่งต่างๆ จะทำให้เด็กเกิดความมั่นใจในตนเองมากขึ้นเรื่อยๆ กระบวนการพัฒนาการประมวลผลความรู้สึกของสมอง (Sensory Integration) นี้เกิดขึ้นอย่างเป็นลำดับ โดย ดร. แอร์ ผู้คิดค้นได้อธิบายแสดงออกมาเป็น 4 ลำดับดังนี้ ลำดับแรก การรับความรู้สึกเบื้องต้น (Primary Sensory Integration) เริ่มต้นตอนเด็กอายุ 2 เดือน เด็กเริ่มเรียนรู้ที่จะจัดการกับสิ่งเร้าความรู้สึก (Sensory) ต่างๆ รอบตัว โดยสิ่งเร้า ความรู้สึกที่มีความสำคัญเป็นลำดับแรก คือ ความรู้สึกจากผิวหนัง (Tactile Sense) ความรู้สึกจากระบบการรักษาสมดุลทรงตัว (Vestibular sense) และความรู้สึกจากข้อต่อ เอ็น กล้ามเนื้อ (Proprioceptive sense) การกระตุ้นการรับความรู้สึกสัมผัสจากปากและผิวหนังนั้นจะทำให้เด็กรู้สึกพึงพอใจ เด็กจะดูดอม สิ่งต่างๆ และชอบให้คนจับและไกวตัว ซึ่งความรู้สึกเหล่านี้จะพัฒนามาขึ้นเป็นความผูกพันของทารกและมารดา แล้วเด็กก็จะเรียนรู้ความเชื่อมโยงของการดูดกลืน การกอด และเริ่มยิ้มตอบสนองแสดงความพึงพอใจ ทารกจะมีการรับรู้ข้อมูลการเคลื่อนไหวจากระบบการรับรู้การทรงตัว (Vestibular sense) และระบบการรับความรู้สึกจากข้อต่อ เอ็นกล้ามเนื้อ (Proprioceptive sense) และเมื่อจอประสาทรับภาพมีการพัฒนามากขึ้น เด็กจะสามารถคาดการและเลียนแบบการแสดงออกสีหน้าของพ่อแม่ได้ ร่วมกับการควบคุมกล้ามเนื้อตาที่พัฒนาขึ้น ทำให้เด็กสามารถมองเห็นการเคลื่อนไหวของสิ่งต่างๆ ใกล้ๆ ตัวได้ ทำให้เด็กมีเรียนรู้และมีความไว้วางใจเมื่อมีคนอื่นเข้ามาใกล้ๆ ระบบการทรงตัว และระบบการรับความรู้สึกจากข้อต่อ เอ็นและกล้ามเนื้อนั้นมีผลต่อการควบคุมและการปรับการทรงท่า (posture) และความตึงตัวของกล้ามเนื้อ (Muscle tone) โดยอัตโนมัติของเด็ก เด็กจะพยายามทดลองการเคลื่อนไหวของตนเองซ้ำๆ จนประสบความสำเร็จ เด็กรู้สึกมั่นคงปลอดภัยเมื่อมีการเคลื่อนไหวร่างกายตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงแรงดึงดูดของโลก ซึ่งการตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ เหล่านี้จะทำให้เด็กรู้สึกถึงความมั่นใจในตนเองเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ลำดับที่สอง การรับความรู้สึกสั่งการเคลื่อนไหว (Sensory-Motor Foundations) หลังจากการพัฒนาความรู้สึกขั้นพื้นฐานในลำดับแรก สมองเด็กหนึ่งขวบจะเริ่มพัฒนาการรับรู้ส่วนต่างๆ ของร่างกาย ซึ่งการรับรู้ร่างกาย (body percept) นั้นเป็นภาพที่อยู่ในใจ ทำให้เด็กรู้ว่าส่วนต่างๆ ของร่างกายตนเองอยู่ที่ตำแหน่งใด มีความสัมพันธ์กันอย่างไร และจะใช้เพื่อการเคลื่อนไหวได้อย่างไร โดยเด็กจะใช้ข้อมูลการรับรู้ส่วนต่างๆ ของร่างกายนี้ร่วมกับข้อมูลที่ได้จากการรับภาพทางสายตา ซึ่งจะทำให้เด็กมีความรู้สึกมั่นคงปลอดภัยมากขึ้น ระหว่างที่การรับรู้ส่วนต่างๆ ของร่างกายมีการพัฒนา การเคลื่อนไหวร่างกายสองซีกร่วมกัน (Bilateral Integration) ก็จะมีการพัฒนาขึ้นด้วย ซึ่งเป็นกระบวนการทำให้เด็กสามารถใช้ร่างกายทั้งสองซีกได้อย่างสัมพันธ์ มีความราบรื่น ของการเคลื่อนไหว ทำให้เด็กพัฒนาความสนใจในสิ่งที่กำลังทำอยู่ เช่น เล่นเขย่าของเล่นจากมือซ้ายแล้วเปลี่ยนไปถือมือขวา ความสามารถในการใช้สองมือร่วมกันนั้นบ่งบอกถึงการทำงานร่วมกันระหว่างสมองทั้งสองซีก ซึ่งสมองซีกซ้ายจะควบคุมร่างกายซีกขวา เมื่อวุฒิภาวะสมองของเด็กพัฒนาขึ้นเด็กจะเริ่มแสดงความถนัดของมือข้างใดข้างหนึ่งออกมา สามารถแยกการเคลื่อนไหวของแขนได้ทีละข้างและใช้แขนทำงานข้ามแนวกลางลำตัวได้ (cross the midline) เด็กจะสามารถใช้มือข้างหนึ่งเล่นเขย่าของและมืออีกข้างเล่นบิดนิ้วหัวแม่เท้าได้ การควบคุมการทรงท่าก็เริ่มมีการพัฒนามากขึ้น เด็กสามารถปรับการเคลื่อนไหวของศรีษะ ลำตัว คอ ให้ตั้งตรง ต้านแรงดึงดูดของโลกได้อย่างอัตโนมัติ เด็กพัฒนาความมั่นคงของคอ และลำตัว ขณะหันศรีษะมองไปรอบๆ ได้ จากการที่ลำคอและศรีษะมีความมั่นคงจะช่วยให้เด็กสามารถจ้องหรือมองสิ่งต่างๆ รอบตัวได้ ในขณะเดียวกันการที่เด็กสามารถคงสายตาจ้องมองนิ่งๆ ได้ก็จะช่วยส่งเสริมให้เด็กพัฒนาการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายและพัฒนาสำรวจสิ่งรอบๆ ตัวได้มากขึ้น เด็กเริ่มต้นพัฒนาการคืบ ไปสู่การคลาน การใช้แขนและขาร่วมกัน ซึ่งเป็นการทำงานรวมกันระหว่างสมองทั้งสองซีก และเป็นพื้นฐานของการพัฒนาสหสัมพันธ์ระหว่างร่างกายทั้งสองซีก (bilateral coordination) ความสมบูรณ์ของวุฒิภาวะระบบการรับสัมผัส (Tactile), ระบบการทรงตัว (Vestibular), และระบบการรับรู้ข้อต่อ เอ็น กล้ามเนื้อ (Proprioceptive) จะทำให้เด็กมีความสามารถในการวางแผนการเคลื่อนไหว (Praxis) ซึ่งจะเป็นความสามารถในการจัดการกับสิ่งที่ตนเองไม่เคยทำมาก่อน และเรียนรู้จัดการกับสิ่งนั้นอีกครั้งโดยไม่ต้องคิดนาน ยกตัวอย่างเช่น การกลิ้งตัวไปข้างหน้า เด็กจะต้องใช้เวลาในการวางแผนการเคลื่อนไหวครั้งแรกเพียงเล็กน้อย หลังจากการฝึกทำซ้ำบ่อยๆ เด็กจะสามารถกลิ้งได้อย่างคล่องแคล่ว การควบคุมระดับกิจกรรม (activity level) ของเด็กก็จะมีการพัฒนามากขึ้น ช่วงสมาธิ (attention span) และความมั่นคง ปลอดภัยทางอารมณ์ (emotional security) มีมากขึ้น เพราะการประมวลผลความรู้สึกที่ได้จะทุกระบบทำงานร่วมกันได้ดีขึ้น ทำให้เด็กสามารถนั่งเบาะเด็กบนรถจักรยานไปซื้อของกับแม่ได้ กดแป้นเปียโนได้หลายนาที แยกความแตกต่างระหว่างพ่อ แม่ และคนแปลกหน้าได้ และสามารถนอนหลับสนิทได้หลังจากสิ้นสุดวันที่วุ่นวาย ลำดับที่สาม การรับรู้ทักษะการเคลื่อนไหว (PERCEPTUAL-MOTOR SKILLS) ในระดับนี้เด็กจะเริ่มมีการพัฒนาการรับรู้ (Perception) และการเรียนรู้ (Cognition) ทำให้สมองเข้าใจข้อมูลความรู้สึกต่างๆ การรับรู้และแยกแยะความรู้สึกต่างๆ มีการพัฒนามากขึ้น เด็กสามารถเรียนรู้และแลกเปลี่ยนข้อมูลกับสิ่งแวดล้อมได้มากขึ้น ระบบการได้ยิน (Auditory sense) จะมีความสำคัญมากขึ้นทำให้เด็กเข้าใจคำศัพท์และการสื่อสารผ่านการผู้คุยโต้ตอบ การรับรู้ทางด้านสายตามีการพัฒนาขึ้น เด็กสามารถแปรผลข้อมูลที่มาจากการมองเห็นได้แม่นยำมากขึ้น และสามารถสร้างความสัมพันธ์ระหว่างตำแหน่งของตนเองกับวัตถุและบุคคล (spatial relation ships) อื่นได้ สหสัมพันธ์ระหว่างตาและมือ (Eye-hand coordination) ก็เริ่มพัฒนามากขึ้นทำให้เด็กสามารถถือไหมพรมเส้นเล็กได้ วาดภาพรูปทรงง่ายๆ ได้ รับบอล และดูดของจากหลอดดูดได้ และสหสัมพันธ์ระหว่างตาและมือนี้ก็จะเป็นพื้นฐานความสามารถของการประมวลผลข้อมูลจากการมองและการเคลื่อนไหวของร่างกาย (Visual-Motor integration) ซึ่งจำเป็นสำหรับการร้อยลูกปัด หรือการต่อภาพจิ๊กซอว์ การเล่นต่อจิ๊กซอว์สำหรับเด็กนั้นเป็นเพียงเล่นเพื่อความสนุกสนาน แต่แท้ที่จริงนั้นการเล่นสิ่งต่างๆ ของเด็กล้วนแล้วเป็นการฝึกพัฒนาการประมวลผลความรู้สึกต่างๆ (sensory integration) ทำให้เด็กเรียนรู้ที่จะการจัดการ และเข้าใจสิ่งต่างๆ รอบตัว เด็กจะพัฒนาทักษะพื้นฐานต่างๆ (basic skill) เหล่านี้ จนพร้อมเมื่อเด็กอายุ 3 ขวบ และเลื่อนขั้นไปพัฒนาทักษะขั้นสุดท้ายของการประมวลผลความรู้สึกสมอง (Sensory Integration) ในลำดับที่ 4 ลำดับที่สี่ ความพร้อมทางวิชาการ (ACADEMIC READINESS) ในระดับนี้คือระดับสุดทายของการประมวลผลความรู้สึกสมอง (Sensory Integration) เป็นระดับความพร้อมทางวิชาการ ซึ่งรวมถึงทักษะการคิดเชิงนามธรรม และการคิดเป็นเหตุเป็นผล (abstract thought and reasoning) ทักษะการเคลื่อนไหวที่ซับซ้อน (complex motor skill) การคงสมาธิ (regulation of attention) ทักษะการจัดการ (organization of behavior) ความความถนัดของร่างกาย หรือสมองซีกใดซีกหนึ่ง ความมั่นใจ และความสามารถในการควบคุมตนเอง และความสามารถต่างๆ เหล่านี้จะพัฒนาจนเด็กอายุ 6 ขวบ ทำให้วุฒิภาวะของสมองเด็กพัฒนาจนมีสมองซีกเด่น ทำให้การประมวลผลข้อมูลของสมองมีประสิทธิภาพสูงสุดสำหรับการเคลื่อนไหว หรือทำสิ่งต่างๆ จนเด็กสามารถใช้เพียงการรับรู้ข้อมูลจากการมองและการฟังก็สามารถเรียนรู้สิ่งรอบตัวได้ การแยกแยะข้อมูลจากการสัมผัสมีการพัฒนาขึ้น ทำให้เด็กสามารถยับยั้งการตอบสนองโดยอัตโนมัติที่มาจากการกระตุ้นสัมผัสผิวได้ ในฤดูหนาวสมองของเด็กสามารถตัดความรู้สึกไม่สบายจากขนเสื้อ หรือหมวกออกไปได้ เด็กสามารถแยกแยะได้ระหว่างการสัมผัสหรือแตะแบบเป็นมิตร และการผลักได้ ระบบการรับรู้ข้อต่อ เอ็นกล้ามเนื้อ (Proprioceptive sense) ที่ทำงานร่วมกับระบบการรับรู้การทรงตัว (Vestibular sense) และระบบการรับสัมผัส (Tactile sense) ได้เป็นอย่างดีนั้น จะทำให้เด็กสามารถควบคุมการเคลื่อนไหวได้อย่างมีสหสัมพันธ์ (motor coordination) เด็กสามารถวิ่ง กระโดด และเล่นกับเพื่อนได้อย่างสนุกสนาน ทักษะกล้ามเนื้อมัดเล็ก (fine motor skill) ของเด็กจะมีการพัฒนามากขึ้น ทำให้เด็กสามารถติดกระดุม รูดซิบ และเล่นปั่นลูกข่างด้วยมือข้างที่ถนัดได้ และใช้มือควบคุมดินสอในการเขียน เรียนรู้รูปทรงและสัญลักษณ์ได้ มีมโนภาพ (visualization) ลำดับเหตุการณ์ในอดีตและอนาคตได้ เช่น เมื่อวานเล่นปาบอล พรุ่งนี้จะมีเล่นตีเบสบอล ซึ่งมโนภาพจากการคิดจะช่วยให้เด็กเข้าใจระหว่างเรื่องจริงและเรื่องสมมติ เช่น แยกได้ว่าสัตว์ประหลาดจริงกับแม่แกล้งทำหน้าผีต่างกันอย่างไร ทักษะการเล่นทางสังคมมีการพัฒนาขึ้น เด็กสามารถแลกเปลี่ยนความคิดและของเล่นได้ มีความยืดหยุ่นทางความคิดเมื่อเพื่อนไม่เห็นด้วยกับตนเอง และสามารถโน้มนาวจูงใจให้คนอื่นเห็นด้วยกับตนเองได้ เล่นเกมตามกฎกติกาได้ สร้างเพื่อนสนิทได้ พัฒนาการของการประมวลผลความรู้สึกของสมอง (sensory integration) นั้นจะมีไปตลอดชีวิต เมื่อเด็กเจอกับสถานการณ์ใหม่ๆ เข้ามาในชีวิตเด็กจะสามารถเรียนรู้และปรับตัวในทางที่ถูกต้อง มีความรู้สึกดีกับตนเองและมีความพร้อมสำหรับการเรียนรู้ในโรงเรียน Reference : The out of sync child recognizing and coping with sensory integration dysfunction แปลและเรียบเรียงโดย Mind Brain & Body physical-emotional-social child development center www.MindBrainChildActivity.com Email; vasan_patisen@hotmail.com Tell 086-9199879

นวดบอล Deep Pressure

Wed, 08 Sep 2021 19:12:48 +0700

การนวดผ่อนคลายระบบประสาทด้วยบอล

สัญญานปัญหาของสมองส่วนบริหารจัดการ (EFs) ในเด็ก

Fri, 18 Jun 2021 16:31:06 +0700

สัญญานปัญหาของสมองส่วนบริหารจัดการ (EFs) ในเด็ก “สมองส่วนบริหารจัดการ (EFs) คือ ความสามารถของสมองส่วนหน้า (Prefrontal cortex) ที่ทำหน้าที่ควบคุมความคิด อารมณ์ พฤติกรรม ซึ่งช่วยให้เด็กสามารถพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับการทำกิจกรรมที่มีเป้าหมายในชีวิตประจำวัน ไม่ว่าจะเป็น การวางแผน การจัดการ การตัดสินใจ การแก้ไขปัญหา การปรับตัว และการตระหนักถึงอารมร์ตนเอง” สัญญานปัญหาของสมองส่วนบริหารจัดการในแต่ละด้าน ด้านความจำระยะสั้น (Working memory): คือ ความสามารถในการจำข้อมูลขณะทำงานที่มีความซับซ้อน หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ มีความสับสนเมื่อได้รับข้อมูลที่มากเกินไป อาจขาดความต่อเนื่องในงานที่ตนเองกำลังทำอยู่ มีความยากลำบากในการติดตามบทเรียนในชั้นเรียน มีความยากลำบากในการตั้งใจและจดจ่อในระยะเวลาที่เหมาะสม มีความยากลำบากมากในการแก้ปัญหาในใจ (เช่น คิดเลขในใจ) มีปัญหาการอ่านจับใจความ หรือการสรุปเนื้อหา มีความยากลำบากในการทำตามคำสั่งขั้นตอน ด้านการคิดยับยั้ง (Inhibition): คือ ความสามารถในการหยุดพฤติกรรมหนึ่งๆ ของตนเองในเวลาที่เหมาะสม ทั้งในด้านการกระทำและความคิด หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ มีความยากลำบากในการรอ รบกวน และขัดขวางกิจกรรมกลุ่ม สัมผัสสิ่งของหรือผู้คน ไม่ใส่ใจ ทำงานผิดพลาด อยู่ไม่นิ่ง ตอบสนองแบบอัตโนมัติ โดยไม่คิดไตร่ตรอง จมกับปัญหา ไม่สามารถหยุด ไตร่ตรอง หาวิธีการใหม่ พูดเยอะ พูดไม่หยุด ตีความผิดความหมาย ด้านการคิดยืดหยุ่น (Flexibility): คือ ความสามารถในการปรับเปลี่ยนจากสถานการณ์หนึ่งไปอีกสถานการณ์ได้อย่างอิสระ และสามารถคิดยืดหยุ่นเพื่อตอบสนองสถานการณ์ได้อย่างเหมาะสม หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ มีความยากลำบากในการเปลี่ยนแปลง มีความยากลำบากในการเริ่มงานใหม่ก่อนที่จะงานแรกจะเสร็จสมบูรณ์ มีความยากลำบากเมื่อมีการเปลี่ยนรูปแบบ (เช่น การแก้ปัญหาการบวกและลบในหน้าเดียวกัน) แสดงพฤติกรรมที่เอาจริงเอาจังมากเกินไป ไม่มีความยืดหยุ่น มีความยากลำบากในการแก้ไขปัญหาและข้อขัดแย้ง ด้านสมาธิต่อเนื่อง (Sustain attention): คือ ความสามารถในการคงสมาธิ แม้จะมีสิ่งหันเหความสนใจ, มีความเมื่อยล้า, หรือความเบื่อหน่าย หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ วอกแวกง่าย ทำงานขาดความต่อเนื่อง หลงลืม เหม่อ/ฝันกลางวัน ขาดความใส่ใจ ทำงานผิดพลาด มีความยากลำบากในการทำตามคำสั่งขั้นตอน มีความยากลำบากในการทำงานที่ได้รับมอบหมาย พฤติกรรมหลบเลี่ยงการทำงาน (เช่น คุยกับเพื่อนที่นั่งข้างๆ, เล่นกับสิ่งของใต้โต๊ะ) ด้านการจัดการ/การวางแผน/การเริ่มต้น (Organization/Planning/Initiating): คือ ความสามารถในการกำหนดลำดับงาน การเล่น และการจัดเก็บข้อมูล, ความสามารถในการจัดการสิ่งที่จำเป็นสำหรับงานในปัจจุบันขณะและอนาคต, ความสามารถในการเริ่มต้นงานหรือกิจกรรม และสร้างแนวคิด ตอบสนอง และมีกลยุทธ์ในการแก้ไขปัญหา หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ อาจลืมการบ้าน/อุปกรณ์ ไม่สามารถจัดเตรียม และหาอุปกรณ์ หรือมีโต๊ะทำงาน/พื้นที่ทำงานรก มีความยากลำบากในการทำงานให้เสร็จทันเวลา (เช่น อาจประเมินเวลาทำงานผิด) มีความยากลำบากในการจัดการและแสดงแนวคิดในรูปแบบการพูด และ/หรือการเขียน ทำงานลวกๆ ไม่ตั้งใจ มีความยากลำบากในการตอบคำถามปลายเปิด มีความยากลำบากในการตัดสินใจ มีความยากลำบากในการเริ่มงานด้วยตนเอง มีความยากลำบากในการสร้างแนวคิด ตอบสนอง และแก้ไขปัญหา มีความยากลำบากในการแก้ไขปัญหาหลายลำดับขั้นตอน ด้านการควบคุมอารมณ์ (Emotional control): คือ ความสามารถในการปรับเปลี่ยนการตอบสนองทางอารมณ์ โดยนำความคิดที่มีเหตุผลมารองรับความรู้สึก หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ ปฏิกิริยาทางอารมณ์ไม่ตรงกับสถานการณ์ (เช่น เหตุการณ์เล็ก ๆ ก็กระตุ้นทำให้เกิดการตอบสนองทางอารมณ์ที่สูงได้) อาจหัวเราะจนเกินไปหรือร้องไห้ง่ายกับสิ่งกระตุ้นเพียงเล็กน้อย อาระวาดหรือระเบิดออกมา อารมณ์เสียง่าย/ อ่อนไหวมากเกินไป แสดงพฤติกรรมก้าวร้าว เข้มงวด / ขาดความยืดหยุ่นทางความคิด มีความอดทนต่อความหงุดหงิด/คับข้องใจได้น้อย ขาดวุฒิภาวะทางสังคม ไม่รับรู้เกี่ยวกับความคิด และ/หรือ ความรู้สึกของผู้อื่น ด้านการตรวจสอบตนเอง (Self-monitoring): คือ ความสามารถในการตรวจสอบประสิทธิภาพของตนเอง เทียบกับมาตรฐานที่ต้องการ หรือที่ได้รับความคาดหวัง หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ ไม่ใส่ใจ ทำงานผิดพลาด ทำงานรีบร้อน ไม่แสดงความภาคภูมิใจในงานของตนเอง มีความยากลำบากในการตรวจสอบงาน/การทบทวนซ้ำ ทำงานไม่เรียบร้อย ทำโดยไม่คิดไตร่ตรอง ไม่รับรู้ถึงการกระทำและผลกระทบต่อผู้อื่น มีความยากลำบากในการบริหารจัดการเวลา ขาดทักษะการปฏิบัติ ขาดความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น มีความยากลำบากในการทำงานให้เสร็จ ด้านการให้เหตุผลเชิงนามธรรม/การสร้างความคิดรวบยอด/การตัดสินใจที่ดี (Abstract Reasoning/Concept Formation/Saliency Determination): คือ ความสามารถในการสร้างความเชื่อมโยง, สังเคราะห์ และ จัดหมวดหมู่ข้อมูล หากเด็กมีปัญหาอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ มีความยากลำบากกับมุมมองความคิด มีความยากลำบากกับการแก้ไขปัญหาเชิงสังคม อาจถามคำถามเดิมซ้ำๆ ยึดติดกับรูปธรรม หรือตัวอักษรมากเกินไป (Is a concrete, literal learner) มีความยากลำบากในการทำความเข้าใจสิ่งที่ไม่สามารถมองเห็น, ได้ยิน หรือสัมผัสได้ มีความยากลำบากในการเรียงลำดับ/จัดการข้อมูล มีความยากลำบากกับแนวคิดเชิงนามธรรม มีความยากลำบากในการอ่านจับใจความ มีปัญหาในการสรุปข้อมูล จดจ่อมากเกินไปกับรายละเอียดจนไม่เห็นภาพรวม มีปัญหาในการคิดเชิงอนุมาน ติดขัดในงานที่ไม่มีโครงสร้างที่ชัดเจน หรือเมื่อไม่ได้รับคำสั่งที่เพียงพอ (การเขียนเรื่องราว) ***แปลและเรียบเรียงบทความจาก www.jerichoschools.org โดย Mind Brain & Body มิถุนายน 2564

เด็กที่มีความล่าช้าในการประมวลผลข้อมูล

Thu, 27 May 2021 15:07:28 +0700

What You Should Know About Slow Processing Speed สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับเด็กที่มีความล่าช้าในการประมวลผลการทำงาน ลองจินตนาการภาพชีวิตที่คุณมีความสับสนกับตัวเลขหรือตัวหนังสือที่เคยอ่านได้ทั่วไป หรือเมื่อคุณได้รับการมอบหมายงานให้ทำ แต่ด้วยเหตุใดเหตุหนึ่งทำให้คุณไม่สามารถทำงานต่อเนื่องจนสำเร็จได้ และทุกคนที่อยู่รอบตัวคุณก็ดูจะไม่ค่อยมีความอดทนรอคอยคุณ ปฏิกิริยาเหล่านี้ทำให้คุณรับรู้ถึงสิ่งแวดล้อมที่ทำให้คุณรู้สึกสับสน, วิตกกังวล และถูกกดดัน ตอนนี้ลองนึกภาพว่าคุณอายุเพียง 6 ขวบและประสบกับสถานการณ์ข้างต้นและไม่เข้าใจว่าจะอธิบายสิ่งที่เกิดขึ้นนี้ว่าอย่างไร ในฐานะพ่อแม่ ครู และผู้ให้คำปรึกษา เรามีความสำคัญในการช่วยให้เด็กลดความสับสนเหล่านี้โดยการสังเกตและการรายงานความสับสนต่างๆ เหล่านี้ที่ซ่อนอยู่เป็นความยากลำบากในการเรียนรู้ (learning difficulties) แต่โชคดีที่ความยากลำบากในการเรียนรู้มักจะปัจจัยที่พบบ่อยสามประการ ได้แก่ พัฒนาการในการมองภาพล่าช้า (Visual Development Delays), ความวิตกกังวล (Anxiety), และความล่าช้าในการประมวลผลการทำงาน (Slow Processing Speed) Vision Delays, Slow Processing Speed and Anxiety: พัฒนาการในการมองภาพล่าช้า, ความล่าช้าในการประมวลผล, และความวิตกกังวล ลูกของคุณใช้เวลานานสองชั่วโมงในการทำการบ้านคณิตศาสตร์หรือการอ่าน ในขณะที่เด็กคนอื่นใช้เวลาเพียงไม่กี่นาทีใช่หรือไม่? เขาทำข้อสอบได้ไม่ค่อยดีแม้ว่าเขาจะรู้เนื้อหาใช่หรือไม่? เขามักจะ “ปวดท้อง” เวลาพยายามทำงานที่โรงเรียนใช่หรือไม่? เขามีความยากลำบากในการทำงานตามคำสั่งหลายขั้นตอนให้สำเร็จภายในเวลาใช่หรือไม่? มีหลายสาเหตุที่อาจเป็นไปได้สำหรับปัญหาเหล่านี้ แต่ความล่าช้าในการแปลผลภาพ (visual delay) หรือความล่าช้าในการประมวลผลการทำงาน (slow processing speed) อาจเป็นรากฐานของสาเหตุเหล่านี้ What is Processing Speed: ความเร็วในการประมวลผลการทำงานคืออะไร ความเร็วในการประมวลผลคือระยะเวลาทั้งหมดที่คุณรับข้อมูล, ประมวลผล และสร้างรูปแบบของการตอบสนอง ข้อมูลเหล่านี้อาจเป็นภาพ (visual), ในรูปแบบของตัวอักษร, ตัวเลข หรือสิ่งที่แสดงให้เห็นต่างๆ หรือข้อมูลอาจเป็นเสียง (auditory) เช่น ภาษาพูด หรือเสียงที่คุ้นเคยต่างๆ การมีความล่าช้าในการประมวลผลอาจวัดได้จากความเร็วที่เด็กสามารถนำเข้าและใช้ข้อมูล ซึ่งไม่มีผลเกี่ยวกับความฉลาดของเด็ก มันทำให้เด็กที่มีปัญหาความเร็วในการประมวลผลให้เวลาในการทำงานนานมากกว่าเด็กคนอื่นๆ ทั้งที่เกี่ยวข้องกับงานที่โรงเรียนและในชีวิตประจำวัน ถ้าคุณให้คำสั่งที่มีหลายขั้นตอนแก่เด็กที่มีความล่าช้าในการประมวลผลข้อมูลเด็กเหล่านี้อาจทำตามทุกขั้นตอนไม่ได้ และมักจะทำงานได้ไม่ต่อเนื่อง การมีความล่าช้าในการประมวลผลทำให้ยากต่อการย่อยข้อมูลทั้งหมดได้เร็วพอที่จะทำให้เสร็จตามขั้นตอน เด็กที่มีความล่าช้าในการประมวลผลอาจเห็นตัวอักษรที่ประกอบเป็นคำได้ถูกต้อง แต่พวกเขาอาจไม่สามารถสะกดออกมาได้โดยทันที ไม่ใช่ว่าเด็กอ่านไม่ได้ แต่เพียงแค่เด็กคนอื่นที่อายุเท่าๆ กันประมวลผลได้เร็วและอัตโนมัติแต่พวกเขากลับต้องใช้เวลาที่นานและใช้ความพยายามที่มากกว่าเท่านั้นเอง ความล่าช้าในการประมวลผลส่งผลกระทบต่อการเรียนรู้ในทุกช่วงวัย อาจทำให้เด็กเล็กมีความยากในการเรียนรู้พื้นฐานการอ่าน, การเขียน และ การนับ เด็กโตแสดงปัญหาความเร็วในการประมวลผลข้อมูลโดยการที่ไม่สามารถในการทำงานได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ Signs of Slow Processing Speed: สัญญาณของความล่าช้าในการประมวลผลข้อมูล ความล่าช้าในการประมวลผลข้อมูลอาจส่งผลกระทบขณะเด็กอยู่ในห้องเรียน ที่บ้าน และระหว่างทำกิจกรรมกีฬาต่างๆ เด็กอาจแสดงความยากลำบากซ้ำๆ ในการ ทำแบบทดสอบให้เสร็จในเวลาที่กำหนด ทำการบ้านให้เสร็จในเวลาที่เหมาะสม การฟังหรือการจดบันทีกขณะครูกำลังพูด การอ่านและการจดบันทึก การคิดคณิตศาสตร์อย่างง่ายในใจ การทำโจทย์คณิตศาสตร์หลายขั้นตอนให้สำเร็จในเวลาที่กำหนด การทำงานเขียนที่ต้องการรายละเอียดและการคิดที่ซับซ้อน การคงบทสนธนาอย่างต่อเนื่อง ผู้ปกครองและครูอาจสังเกตเห็นว่าเด็ก: ถูกกดดันได้ง่ายจากการได้รับข้อมูลที่มากเกินไปในครั้งเดียว ต้องการเวลานานในการตัดสินใจ หรือให้คำตอบ ต้องอ่านซ้ำมากกว่าหนึ่งครั้งเพื่อทำความเข้าใจ มีความยากลำบากในการทำงานหลายขั้นตอน Signs of Anxiety: สัญญานของภาวะวิตกกังวล ความวิตกกังวลเกิดขึ้นกับเราทุกคน แต่สำหรับเด็กบางคนอาจเป็นผลและถูกกระตุ้นจากความล่าช้าในการประมวลผลการทำงาน (Slow processing speed) และความล่าช้าในการแปลผลภาพ (visual delay) ในวัยผู้ใหญ่เมื่อรู้สึกกังวลเราจะหยุดชะงัก (Freeze) ซึ่งในห้วงเวลานั้นเราไม่ได้ประมวลผลข้อมูลเร็วเท่าที่ควรจะเป็น เราอาจใช้เวลานานมากกว่าในการตอบสนอง, ตัดสินใจ หรือคิดมากเกินไปกว่าสถานการณ์ที่เป็นอยู่ ในเด็ก, ความวิตกกังวลนี้อาจทำให้ความเร็วในการประมวลผลข้อมูลล่าช้า แต่ความล่าช้าในการประมวลผลก็สามารถทำให้รู้สึกวิตกกังวลได้ด้วยเช่นกัน ทั้งสองสิ่งนี้กระตุ้นซี่งกันและกัน แต่ให้พิจารณาว่าสิ่งไหนเกิดขึ้นก่อนจะเป็นกุญแจสำคัญในการค้นหาต้นตอบของปัญหาความยากลำบากในการเรียนรู้ (learning difficulty) ลองนึกภาพเด็กทำแบบทดสอบในชั้นเรียน นักเรียนหญิงคนหนึ่งเห็นเพื่อนร่วมชั้นของเธอเปลี่ยนจากข้อหนึ่งไปทำอีกข้ออย่างรวดเร็ว ในขณะที่เธอตามอยู่ข้างหลัง เหตุการณ์นี้อาจสร้างความวิตกกังวลอย่างมากในช่วงเวลานั้น หรือแม้แต่อาจทำให้เธอรู้สึกวิตกกังวลก่อนการทดสอบครั้งต่อไป แต่ยิ่งเธอกังวลมากเท่าไหร่การประมวลผลของเธอก็จะช้าลงเท่านั้น และสุดท้ายจบลงด้วยการที่เธอไม่ผ่านการทดสอบแม้ว่าเธอจะรู้เนื้อหาก็ตาม วงจรนี้อาจทำให้ยากที่จะบอกว่าความวิตกกังวลหยุดลงตรงไหนและความล้าช้าในการประมวลผลจึงเริ่มขึ้น สิ่งไหนเกิดจากสิ่งไหน นอกจากนี้ยังมีคำถามว่าอะไรเป็นตัวผลักดันทั้งสอง ความล่าช้าในการแปลผลภาพ (visual delay), ปัญหาด้านสมาธิ หรือความยากลำบากในเรียนรู้ (learning difficulty) Signs of Visual Delays: สัญญาณของความล่าช้าในการแปลผลภาพ ความล่าช้าในการพัฒนาการมองเห็นสามารถซ่อนรูปตัวเองในปัญหาสมาธิ, ความวิตกกังวล และความล่าช้าในการประมวลผลการทำงาน และท่ามกลางความล่าช้าทางด้านการเรียนรู้อื่นๆ อีกมากมาย สัญญานความล่าช้าในการแปรผลภาพสามารถแสดงให้เห็นเป็นความยากลำบากในทักษะการมองเห็นและเคลื่อนไหว (visual-motor skills) เช่นการใช้กรรไกร การติดกาว การคัดลอกตัวอักษร หรือตัวเลขไม่ถูกต้อง หรือไม่สามารถแยกความแตกต่างระหว่างตัวอักษร หรือรูปทรงที่คล้ายกันได้ รวมถึงงานอื่น ๆ ที่ดูเหมือนเป็นความล่าช้าในการเรียนรู้ The Importance of Recognizing Slow Processing Speed in Children: ความสำคัญของการตระหนักถึงความล่าช้าในการประมวลผลของเด็ก ความล่าช้าในการประมวลผล ไม่ได้เป็นปัญหาการเรียนรู้หรือปัญหาสมาธิด้วยตัวมันเอง แต่มันอาจมีส่วนทำให้เกิดปัญหาด้านการเรียนรู้ และด้านสมาธิ เช่นความบกพร่องทางด้านการเรียนรู้ด้านการอ่าน (dyslexia), ภาวะสมาธิสั้น (ADHD), ความบกพร่องทางด้านการเรียนรู้ด้านการคิดคำนวณ (dyscalculia) ความวิตกกังวลเรื้อรัง (chronic anxiety) หรือปัญหาการประมวลผลทางด้านการได้ยิน (auditory processing disorder) นอกจากนี้ยังสามารถส่งผลต่อทักษะการคิด (functioning thinking skills) ที่ช่วยให้เด็กสามารถวางแผน กำหนดเป้าหมาย ตอบสนองต่อปัญหา และมีความแน่วแน่ยืนหยัด เด็กที่ความล่าช้าในการประมวลผลข้อมูลอาจมีปัญหาในการเริ่มต้นงานที่ได้รับมอบหมาย สนใจจดจ่อ และประเมินว่าตนเองทำได้ดีเพียงใด สิ่งสำคัญที่จะต้องคำนึงคือ: เด็กที่มีความล่าช้าในการประมวลผลข้อมักรู้สึกวิตกกังวล ถ้าไม่ได้รับการแก้ไขความรู้สึกเหล่านี้สามารถพัฒนาเป็นภาวะวิตกกังวลเรื้อรัง (chronic anxiety disorder) ความล่าช้าในการประมวลผลไม่ใช่ภาวะสมาธิสั้น หรือภาวะความบกร่องทางด้านการเรียนรู้ แต่สามารถกระตุ้นความบกพร่องเหล่านี้ได้ ความช่าช้าในการประมวลผลภาพ (Visual delays) อาจแสดงให้เห็นเป็นสิ่งแรกของอาการความล่าช้าในการประมวลผล, ปัญหาสมาธิ หรือความวิตกกังวลซ้ำๆ Key Steps to Diagnosing Visual Delays or Slow Processing Speed ขั้นตอนสำคัญในการวินิจฉัยการล่าช้าทางการมองเห็นหรือความล่าช้าในการประมวลผล หากคุณสงสัยว่าบุตรหลานของคุณกำลังมีปัญหากับความล่าช้าในการประมวลผล, ขั้นตอนแรกคือการพูดคุยกับครูของบุตรหลานของคุณเกี่ยวกับข้อสังเกตและข้อกังวลของคุณ และดูว่าครูสังเกตเห็นปัญหาเดียวกัน หรืออาจเป็นเรื่องที่คุณไม่ได้สังเกตเห็นที่บ้าน ขั้นตอนต่อไป ตรวจสายตากับนักทัศนมาตรศาสตร์พัฒนาการ (Developmental Optometrist) ซึ่งจะมองหาความล่าช้าของพัฒนาการในการมองภาพของบุตรหลานของคุณ .... การตรวจสายตาเป็นเรื่องปกติมากขึ้นเนื่องจากตอนนี้เด็กใช้จอภาพและแท็บเล็ตเป็นเวลานาน การตรวจจะรวมการทดสอบจำนวนหนึ่งที่ไม่รวมอยู่ในการตรวจมาตรฐานโปรแกรมการบำบัดการมองเห็น (Vision therapy) อาจเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อแก้ไขความล่าช้าเหล่านี้ และแก้ไขปัญหาความวิตกกังวลและความเร็วในการประมวลผลของการมองเห็น จากนั้นหากทัศนมาตรศาสตร์พัฒนาการ สงสัยว่ามีปัญหาอื่น ๆ ที่รบกวนความสามารถในการเรียนรู้ของบุตรหลานของคุณ เด็กอาจได้รับการส่งต่อไปประเมินกับนักวิชาชีพอื่นๆ เพื่อพิจารณาว่าจำเป็นต้องได้รับความช่วยเหลือประเภทใดบ้าง การตระหนักถึงการรับรู้เข้าใจ และการกระเชื่อมโยงระหว่างความล่าช้าในการแปลผลภาพ (Visual delays) ความวิตกกังวล (anxiety) และความล่าช้าในการประมวลผลการทำงาน (Slow Processing Speed) เป็นสิ่งสำคัญในการช่วยเหลือบุตรหลานของคุณ การแสดงความเห็นอกเห็นใจเป็นกุญแจสำคัญในการช่วยให้พวกเขารับรู้และจัดการกับความวิตกกังวลได้ การให้กำลังใจกับพวกเขาจะทำให้พวกเขารู้ว่าพวกเขาไม่ได้อยู่คนเดียวและมีคุณอยู่เพื่อสนับสนุนพวกเขา ***แปลและเรียบเรียงบทความจาก colemanvisioncenter.com โดย Mind Brain & Body พฤษภาคม 2564

สมาธิ 5 ด้าน

Thu, 22 Apr 2021 16:53:11 +0700

5 Areas of Attention: Is My Child Developmentally Ready for Sustained Attention, Focus and Multitasking สมาธิ 5 ด้าน : ลูกของฉันมีพัฒนาการที่พร้อมสำหรับการคงสมาธิต่อเนื่อง, การจดจ่อ, และการทำงานหลายอย่างร่วมกันแล้วหรือยัง เด็กอายุ 6 ขวบ กลุ่มหนึ่งนั่งล้อมวงฟังครูอ่านนิทาน พอเวลาผ่านไป 10 นาทีเด็กส่วนใหญ่จะอยู่ไม่นิ่ง คุยกระซิบกับเพื่อน หรือนั่งเหม่อ พฤติกรรมเหล่านี้เป็นเรื่องปกติหรือไม่? คำตอบคือ “ใช่” พฤติกรรมเหล่านี้เป็นเรื่องปกติสำหรับเด็กช่วงอายุนี้ และเป็นสิ่งที่เราเรียกว่า “เหมาะสมกับวัย” มันเร็วเกินไปที่ผู้ใหญ่หลายคนจะบอกว่าเป็นปัญหาเมื่อลูกของตนเองหรือเด็กคนอื่นแสดงพฤติกรรมเหล่านี้ หรือเมื่อเด็กใช้สมาธิจดจ่อในการทำกิจกรรมต่างๆ ที่โรงเรียน ที่บ้าน หรือกิจกรรมต่างๆ ในชุมชน เด็กส่วนใหญ่มีช่วงความสนใจที่สั้น เพราะการคงสมาธิต่อเนื่อง (sustained attention) ยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ ในความเป็นจริงเด็กที่ยังอายุน้อยไม่ได้ถูกคาดหวังให้ต้องนั่งนิ่งในชั้นเรียน เข้าร่วม จดจ่อ อ่านและเขียนก่อนถึงชั้นอนุบาล พัฒนาการทางสมองของพวกเขายังไม่พร้อม หรือรองรับสำหรับการเรียนรู้ประเภทนี้ ซึ่งเราเรียนรู้จากบทความ “4 Things Worse than Not Learning to Read in Kindergarten.” ของ Huffington Post เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้นว่าเด็กสามารถใช้สมาธิจดจ่อทางกายภาพได้นานแค่ไหน ให้ใช้อายุของเด็กเป็นแนวทาง หรือเป็นจุดเริ่มต้น เด็กอายุ 5 ปีควรสามารถที่จะคงสมาธิในการมองเห็นและการได้ยิน ประมาณ 5 นาที เด็กอายุ 6 ปี ควรมีประมาณ 6 นาที เด็กอายุ 7 ปี ควรมีประมาณ 7 นาที เป็นต้น ถ้ากิจกรรมหรือเหตุการณ์นั้นน่าสนใจ หรือเป็นเรื่องใหม่สำหรับเด็ก ระยะเวลาในการคงสมาธิต่อเนื่องจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อมาก โดยปกติแล้วเด็กในช่วงก่อนวัยเรียนจนถึงเด็กช่วงชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ผู้ปกครองและครูพยายามคิดและหาวิธีใหม่ ๆ เพื่อกระตุ้นแรงจูงใจและความสนใจในบทเรียนเฉพาะอย่าง หลังจากที่เด็กถูกจุดประกายความสนใจแล้วช่วงสมาธิจะเพิ่มขึ้น และเด็กจะมีโอกาสในการเรียนรู้มากขึ้น ภาพสัญลักษณ์ต่างๆ ก็มีบทบาทอย่างมากในการช่วยให้เด็กคงช่วงความสนใจ และสามารถช่วยพัฒนาในเด็กที่มีปัญหาในการจดจำข้อมูล (retain information) หรือมีปัญหาในการทำตามคำสั่งขั้นตอน 5 Areas of Attention (สมาธิ 5 ด้าน) หนังสือของ Kenneth Lane เรื่อง Visual Attention in Children กล่าวถึงสมาธิ 5 ด้าน และมีความสัมพันธ์กับการสังเกตทางการมองเห็น (Visual observation) อย่างไร และเด็กมีวิธีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าในสภาพแวดล้อมอย่างไร (เสียง, ภาพ, กลิ่น, รส, สัมผัส) สมาธิทั้ง 5 ด้านนี้แตกต่างจากประเภทของสมาธิ (Types of Attention) แต่ก็ยังมีความสัมพันธ์กัน โดยเฉพาะถ้าเด็กมีปัญหาเกี่ยวกับสมาธิและการจดจ่อ เมื่อเด็กมีพัฒนาการเพิ่มขึ้น สมาธิและช่วงความสนใจของเด็กก็จะพัฒนาเพิ่มขึ้น ซึ่งจะช่วยให้เราตัดสินใจได้ว่าพฤติกรรมของพวกเขาเหมาะสมกับวัย หรืออาจล่าช้ากว่าวัย เมื่อเด็กมีความยากลำบากในการคงสมาธิจดจ่อในห้องเรียน แต่เพื่อน ๆ สามารถคงสมาธิได้ อาจเป็นสัญญาณว่าเด็กต้องการความช่วยเหลือในด้าน การกระตุ้นการรับความรู้สึกของข้อต่อ (proprioception), การทรงตัวและความสมดุลของร่างกาย (vestibular), การมองเห็น หรือกล้ามเนื้อมัดใหญ่ (gross motor) เพื่อช่วยให้คุณเข้าใจพัฒนาการด้านสมาธิของเด็กได้ดียิ่งขึ้น คุณสามารถเฝ้าติดตามสมาธิทั้ง 5 ด้านนี้ เพื่อดูว่าในแต่ละด้านของเด็กเป็นอย่างไร Focused Attention (สมาธิจดจ่อ) สมาธิด้านแรกนี้คือการตอบสนองพื้นฐานของเด็กต่อสิ่งเร้าที่เฉพาะเจาะจงต่อสิ่งเร้าทางการมองเห็น การได้ยิน และการสัมผัส เป็นการทำงานของสมองของเด็กในการจัดสรรทรัพยากรด้านความคิด (cognitive) เพื่อจดจ่อกับข้อมูลภายนอก หรือภายใน หรือสิ่งกระตุ้น และด้วยการจดจ่อนี้ สมองจะสามารถประมวลผลข้อมูลได้ สมาธิช่วงความสนใจ (Attention span) ของเด็ก คือความสามารถในการควบคุมความคิดจดจ่อผ่านการตั้งใจมองสำรวจ หรือการตั้งใจฟัง การจัดเตรียมภาพสัญลักษณ์ (Visual cueing) เป็นตัวเลือกให้เด็ก สามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการจดจ่อและคงสมาธิกับข้อมูลภายนอก (External information) ได้ ภาพสัญลักษณ์ต่างๆ (Visual cues) สามารถใช้เพื่อดึงดูดความสนใจ มุ่งเน้น หรือทำให้คงตำแหน่งและเป้าหมายได้ดีขึ้น เช่น คำที่เป็นตัวหนา หรือขีดเส้นใต้ ตัวชี้เลเซอร์ในการนำเสนองาน หรือป้ายกะพริบในเมืองใหญ่ สัญลักษณ์ทางการมองเห็นเหล่านี้มีอยู่ทั่วไปในโลก เด็กๆ จะถูกดึงดูดโดยอัตโนมัติกับสัญลักษณ์ทางการมองเห็นเหล่านี้ และประมวลผลผ่านระบบการมองเห็น (Visual system) ของตนเอง Selective Attention (การเลือกความสนใจ) สมาธิด้านนี้คือ ความสามารถของเด็กในการเลือกความสนใจจากปัจจัยหรือสิ่งเร้าหลายๆอย่าง และมุ่งเน้นจดจ่อไปที่สิ่งใดสิ่งหนึ่ง เป็นกระบวนการคัดเลือกที่เกิดขึ้นเนื่องจากเด็กต้องการกรองสิ่งรบกวนอื่นๆออกไป การเลือกความสนใจจะช่วยฝึกให้เด็กของคุณสามารถตัดสิ่งรบกวนที่ไม่จำเป็นออกไปได้ ซึ่งเป็นเรื่องยากหากเด็กมีปัญหาอื่นร่วมด้วย เช่น ความผิดปกติในการประมวลผลระบบประสาทความรู้สึก (Sensory Processing Disorders) เพราะพวกเขาจะไวต่อเสียงรบกวนรอบข้างหรือเสียงคนพูดคุย โปรดจำไว้ว่าสิ่งเร้าที่เลือกไม่เพียงแต่กรองสิ่งเร้าจากภายนอก (เช่น เสียงรบกวน) แต่ยังรวมถึงสิ่งเร้าจากภายในด้วย (เช่น ความคิด) ตัวอย่าง : เมื่อเด็กต้องอ่านและทำความเข้าใจเนื้อหาในห้องเรียนที่มีเสียงดัง พวกเขาจะต้องสามารถกรองสิ่งรบกวนออกเพื่อให้ตนเองสามารถจดจ่อกับเนื้อหาได้ Shifting Attention (การเปลี่ยนความสนใจ) อีกความหมายหนึ่งของสมาธิด้านนี้คือการสลับความสนใจ (alternating attention) สมาธิด้านนี้เกิดขึ้นเมื่อเด็กมีความสามารถในการเปลี่ยนการจดจ่อของตนเอง และย้ายระหว่างงานสองงานหรือมากกว่าที่ต้องใช้ความคิด (cognitive) ที่แตกต่างกัน ซึ่งแตกต่างจากการทำหลายงานพร้อมกัน เพราะเด็กจะต้องหยุดงานหนึ่งแล้วไปจดจ่อทำอีกงานที่แตกต่างกันให้สำเร็จ เป็นเรื่องที่น่าสนใจที่จะเฝ้าดูการพัฒนาสมาธิของเด็กตั้งแรกเริ่มจนมีความยืดหยุ่นทางด้านความคิด (mental flexibility) เพื่อฝึกฝนสมาธิด้านนี้ พวกเขาจะมีความชำชาญมากขึ้นในการสลับความสนใจไปมาระหว่างงานต่าง ๆ ตัวอย่าง: การอ่านตำราอาหารและทำอาหารตามสูตรจนสำเร็จ Sustained Attention (สมาธิต่อเนื่อง) สมาธิด้านนี้คือเป็นสิ่งที่เด็กจำเป็นต้องใช้ในการจดจ่องานที่ต้องใช้ระยะเวลานาน ซึ่งเป็นความสามารถในการจดจ่อกับกิจกรรม หรือสิ่งกระตุ้นอย่างใดอย่างหนึ่งเป็นเวลานานอย่างต่อเนื่อง อาจเป็นสิ่งที่ท้าทายได้ทั้งสำหรับเด็กและผู้ใหญ่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้างานนั้นเป็นงานที่น่าเบื่อ หรือเป็นงานที่ไม่อยากทำ จึงทำให้ระดับการคงสมาธิต่อเนื่องของเด็กมีความแตกต่างกันไป มีปัจจัยหลายอย่างที่สามารถส่งผลกระทบต่อระยะเวลาในการคงการจดจ่อของเด็ก จากงานวิจัยหนึ่งพบว่าพฤติกรรมของมารดาที่แสดงต่อบุตรในวัยเตาะแตะและวัยเด็กนั้นเป็นปัจจัยหลักในการคงสมาธิต่อเนื่องของเด็ก ทั้งในด้านของระยะเวลาและความมั่นคงต่อเนื่องของการคงช่วงความสนใจ สิ่งสำคัญของสมาธิด้านนี้คือความสามารถในการกลับมาจดจ่อได้อีกครั้งหลังจากที่หันเหความสนใจไปแล้ว ตัวอย่าง: เด็กจดจ่ออยู่กับครูที่กำลังอธิบายถึงแนวคิดใหม่ทางคณิตศาสตร์ สมาธิในการมองและการฟัง (Visual and auditory attention) ของเด็กต้องคงอยู่ที่ครูขณะที่ครูกำลังอธิบาย Divided Attention (สมาธิแบ่งแยก) สมาธิด้านนี้คือความสามารถของเด็กในการประมวลผลการตอบสนองสองอย่างหรือมากกว่าต่อสิ่งกระตุ้นสองอย่างหรือมากกว่าไปพร้อมกัน ผู้ที่ไม่ได้รับการออกแบบให้สมาธิด้านนี้ทำงานได้ดีนั้นจะทำให้การแบ่งความสนใจเป็นเรื่องยาก ซึ่งแตกต่างจากการเปลี่ยนความสนใจ (shifting attention) ที่คุณเปลี่ยนจากงานหนึ่งไปทำอีกงานหนึ่งให้สำเร็จ, การแบ่งความสนใจ (divide attention) หมายความว่าคุณพยายามทำงานหลายๆ งานในเวลาเดียวกัน หรืออีกความหมายหนึ่งของสมาธิด้านนี้คือการทำงานหลายอย่างพร้อมกัน (multi-tasking) เมื่อต้องใช้สมาธิด้านนี้เด็กจะจดจ่อความสนใจเป็นส่วนๆ ไปที่งานแต่ละงาน ในอีกแง่หนึ่งพวกเขากำลังชั่งน้ำหนักระหว่างการแยกสมาธิ (splitting attention) กับการสลับสมาธิ (alternating attention) เด็กๆ สามารถทำงานหลายอย่างได้สำเร็จเนื่องมาจากความจำของกล้ามเนื้อ (muscle memory) และความเคยชิน (habit) ความจำของกล้ามเนื้อ และ/หรือ ความเคยชิน ช่วยให้เด็กสามารถทำงานแต่ละส่วนสำเร็จโดยไม่ต้องใช้ความพยายาม (conscious) ในขณะเดียวกันก็ยังคงใช้พลังงานมุ่งความสนใจไปที่อีกงาน หรืองานส่วนอื่นๆ ได้ ซึ่งทำให้ดูเหมือนว่าพวกเขากำลังทำงานมากกว่าหนึ่งอย่างไปพร้อมๆ กัน ตัวอย่าง: เด็กอ่านแผ่นโน๊ตเพลงขณะกำลังเล่นเปียโน เด็กไม่ได้จดจ่อความสนใจที่ตำแหน่งนิ้วของตนเองถ้าความจำของกล้ามเนื้อเคยได้รับการฝึกฝนและมีประสบการณ์ การจดจ่อแล้วเปลี่ยนไปที่การอ่านแผ่นเนื้อเพลง สมาธิมักเป็นจุดเริ่มตนของความสามารถทางปัญญาอื่นๆ (cognitive capacities) เริ่มแรกเด็กๆ ต้องเรียนรู้ที่จะจดจ่อและประมวลผลเพื่อคงสมาธิ (sustained attention) ก่อนที่พวกเขาจะสามารถประมวลผลข้อมูลเพื่อแปลความหมายและทำความเข้าใจ ถ้าเด็กไม่สามารถจดจ่อทางกายภาพ (physically attend) หรือถ้าพวกเขาต้องใช้การจดจ่อที่มากเกินไประหว่างการเข้าร่วมการเรียนรู้ในห้องเรียนนั่นเป็นสัญญาณว่าพวกเขาอาจมีความล่าช้าหรือมีปัญหาในด้านอื่นๆ ในท้ายนี้, การคงสมาธิ (sustained attention) ควรนำไปสู่การเรียนรู้อย่างมีจุดมุ่งหมาย *** แปลและเรียบเรียงบทความจาก ilslearningcorner.com โดย Mind Brain & Body เมษายน 2564

การกำกับ/ควบคุมตนเอง

Sun, 09 Aug 2020 13:46:55 +0700

Self Regulation: การกำกับ/ควบคุมตนเอง การกำกับ/ควบคุมตนเองคืออะไร การกำกับ/ควบคุมตนเอง (Self-Regulation) คือความสามารถของบุคคลในการปรับและควบคุม ระดับพลังงาน, อารมณ์, พฤติกรรม และสมาธิของตนเอง การกำกับ/ควบคุมตนเองที่เหมาะสมนั้นควรมีวิธีการปรับและควบคุมในลักณะที่เป็นที่ยอมรับของสังคม พัฒนาการกำกับ/ควบคุมตนเองเกิดขึ้นในลักษณะดังต่อไปนี้ 12-18 เดือน เมื่อเด็กเริ่มตระหนักถึงความคาดหวังทางสังคม และพัฒนาความสามารถในการเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองเมื่อผู้ปกครองร้องขอ ในเด็กส่วนใหญ่ ในขั้นต้นของการกำกับควบคุมตนเองนี้ต้องการให้ผู้ใหญ่อยู่ใกล้ๆ คอยชี้นำพฤติกรรม ในช่วงอายุ 2 ขวบ ความสามารถนี้พัฒนาในจุดที่เด็กเริ่มพัฒนาการควบคุมตนเอง หรือความสามารถในการแสดงพฤติกรรมตามการชี้แนะของผู้อื่นมากขึ้น แม้แต่ตอนที่พ่อและแม่ไม่ได้อยู่ใกล้ๆ หลังจากที่เด็กอายุ 3 ขวบ เด็กส่วนใหญ่สามารถพัฒนากลยุทย์การกำกับควบคุมตนเองจากประสบการณ์ที่เคยใช้ในอดีตได้แล้ว กล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เด็กจะแสดงออกในทางต่างๆ ที่สะท้อนว่าตนเองคิดอย่างไรเมื่อแม่หรือพ่อต้องการให้พวกเขาแสดงออกในสถาณการณ์ที่แตกต่างกัน กระบวนการที่เกี่ยวของในการกำกับควบคุมตนเองสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ส่วนกว้างๆ ได้แก่ การควบคุมประสาทสัมผัส (sensory regulation), การควบคุมอารมณ์ (emotional regulation) และการควบคุมการรู้คิด (cognitive regulation) การควบคุมประสาทสัมผัส (Sensory Regulation): ทำให้เด็กสามารถคงระดับความตื่นตัวที่เหมาะสมเพื่อตอบสนองต่อสิ่งเร้าทางประสาทสัมผัส การควบคุมอารมณ์ (Emotional Regulation): ทำให้เด็กสามารถตอบสนองต่อกฎเกณฑ์ทางสังคมด้วยขอบข่ายอารมณ์ที่หลากหลายผ่านการริเริ่ม (initiating), การยับยั้ง (inhibiting), หรือการปรับแต่ง (modulating) พฤติกรรมของตนเองในสถานการณ์ที่เกิดขึ้นให้อยู่ในของข่ายที่สังคมยอมรับได้ การควบคุมการรู้คิด (Cognitive Regulation): ทำให้เด็กใช้กระบนการรู้คิด (mental) ที่จำเป็นสำหรับการแก้ไขปัญหา และเกี่ยวกับความสามารถต่างๆ เพื่อให้มีสมาธิจดจ่ออยู่กับงานได้ ทำไมการกำกับควบคุมตนเองจึงมีความสำคัญ ทักษะการกำกับควบคุมตนเองนั้นเกี่ยวข้องกับการที่เด็กจะจัดการหลายๆ งานได้ดีแค่ไหนในช่วงวัยเด็ก และด้วยทักษะเหล่านี้เด็กจะมีความสามารถที่มากขึ้นในการจัดการกับความยากลำบากและสภาวะกดดันที่เกิดขึ้นในชีวิต เช่น สัตว์เลี้ยงจากไป, การเสียชีวิตหรือแยกจากไปของบุคคลในครอบครัว สิ่งเหล่านี้จะช่วยลดผลกระทบจากความเครียดที่เกิดขึ้นที่อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิต ในขณะที่เด็กเรียนรู้การกำกับควบคุมตนเอง ทักษะต่างๆ เช่น การจดจ่อ, การแบ่งบันและการแลกเปลี่ยนก็จะพัฒนาขึ้นเช่นกัน สิ่งนี้จะทำให้เด็กเปลี่ยนผ่านจากการพึงพาผู้อื่นไปสู่การเริ่มต้นจัดการด้วยตัวเอง เด็กส่วนใหญ่ในบางช่วงจะมีความยากลำบากในหารจัดการอารมณ์และพฤติกรรมของตนเองโดยเฉพาะตอนที่เหนื่อย ,หิว หรือเผชิญหน้ากับประสบการณ์ใหม่ๆ เมื่อสิ่งเหล่านี้เกิดขึ้น พวกเขาอาจหงุดหงิด อารมณ์เสีย หรือโมโห ซึ่งทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่งของการเป็นเด็ก และไม่จำเป็นต้องวิตกกังวลให้มากเกินไป แต่อย่างไรก็ตามหากนี่เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นเป็นประจำและมีเหตุมาจากเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ก็ทำให้เด็กแสดงพฤติกรรมดังกล่าวออกมา และมันน่าจะเป็นปัญหาจริงๆ ที่จะกระทบต่อความสามารถทางวิชาการของเด็ก องค์ประกอบอะไรที่จำเป็นสำหรับการพัฒนาการกำกับควบคุมตนเอง (self-regulation) พฤติกรรม: การตอบสนองทางการกระทำของแต่ละบุคคลซึ่งมักจะสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมที่เป็นอยู่ การประมวลผลระบบประสาทความรู้สึก (Sensory Processing): การประมวลผลที่แม่นยำของการกระตุ้นสิ่งเร้าทางความรู้สึกในสิ่งแวดล้อมและจากภายในตนเอง พัฒนาการทางอารมณ์/การควบคุม (Emotional Development/regulation): เกี่ยวกับความสามารถในการรับรู้อารมณ์, การประมวลผลอารมณ์ที่กระตุ้นความคิด, การเข้าใจอารมณ์ และการกำกับควบคุมอารมณ์ สมาธิและการจดจ่อ: การคงความพยายาม, การทำงานต่างๆ โดยไม่วอกแวกและสามารถที่จะคงความพยายามนานเพียงพอจนทำงานให้เสร็จ ทักษะสมองส่วนบริหารจัดการ (Executive Function): ทักษะการคิดและการให้เหตุผลขั้นสูง (higher order) (เช่น แม่ต้องการให้ฉันทำอะไรในสถานการณ์นี้?) ***ทั้งนี้การให้ความหมาย Executive Function นั้นขึ้นอยู่กับมุมมองของผู้เชี่ยวชาญแต่ละคน การวางแผนและการจัดลำดับ (Planning and Sequencing): การจัดลำดับงานที่มีหลายขั้นตอน หรือประสิทธิภาพของกิจกรรมเพื่อให้บรรลุผลลัพธ์ที่ดี ความเข้าใจทางด้านภาษา (Receptive Language): ความเข้าใจในภาษาพูดสื่อสาร ทักษะสังคม: ถูกกำหนดโดยความสามารถในการมีส่วนร่วมในการมีปฏิสัมพันธ์แลกเปลี่ยนกับผู้อื่น (ทั้งภาษาพูด หรือภาษากาย), เพื่อประนีประนอมกับผู้อื่น และสามารถรับรู้และปฏิบัติตามบรรทัดฐานทางสังคมได้ ความจำเพื่อนการใช้งาน (Working memory): ความสามารถในการคงไว้และจัดการข้อมูลชั่วขณะที่เกี่ยวกับความเข้าใจทางภาษา, การให้เหตุผล, และการเรียนรู้ข้อมูลใหม่ คุณจะบอกได้อย่างไรว่าเด็กมีปัญหาการกำกับควบคุมตนเอง (self-regulation) ถ้าเด็กมีความยากลำบากในการกำกับควบคุมตนเองอาจแสดงพฤติกรรมดังต่อไปนี้ มีการตอบสนองต่ำของระบบประสาทสัมผัส (เช่น ไม่ตอบสนองเวลาถูกเรียกชื่อ, หยิบจับสัมผัสสิ่งต่างๆ, ทนความเจ็บปวดได้สูง) ดูเฉื่อยชา/ไม่แสดงความสนใจ; การแสดงออกส่วนใหญ่เหมือนอยู่ในโลกของตนเอง มีความยากลำบากในการควบคุมการตอบสนองทางด้านอารมณ์และพฤติกรรมของตนเอง; อารมณ์ฉุนเฉียว, ตอบสนองทางอารมณ์ง่าย, ต้องการการควบคุม, มีพฤติกรรมหุนหันพลันแล่น, หงุดหงิดง่าย หรือ ยอมตามมากเกินไป มีอารมณ์ฉุนเฉียวยาวนานกว่าคนทั่วไป มีจำนวนของปัญหาพฤติกรรม หรืออารมณ์ฉุนเฉียวที่เกิดขึ้นต่อวันมากกว่าเด็กทั่วไป ขาดระเบียบวินัย กลยุทย์ปรับพฤติกรรมแบบทั่วไปใช้ไม่ได้ผล หันเหความสนใจง่าย ขาดสมาธิและการจดจ่อ มีปัญหารอบเวลาการหลับนอน ชอบการเคลื่อนไหว แสวงหาแรงกระตุ้นที่เข้มข้น (เช่น การหมุน, วิ่งไปรอบๆ, กระโดด, ชนวัตถุ/ผู้คน) การสื่อสารและทักษะสังคมล่าช้า, ไม่ประสบผลสำเร็จในการสื่อสารโต้ตอบสองทาง เลือกที่จะเล่นคนเดียว หรือมีความยากลำบากในการเข้าใจวิธีเล่นกับเด็กคนอื่น มีความยากลำบากในการยอมรับการเปลี่ยนแปลงในกิจวัตรประจำวัน หรือการเปลี่ยนจากงานหนึ่งไปสู่อีกงาน มีความยากลำบากในการคบกับเพื่อนและการคงความสัมพันธ์กับเพื่อน ปัญหาอื่นที่สามารถเกิดขึ้นได้เมื่อเด็กมีความยากลำบากในการกำกับควบคุมตนเอง (Self-Regulation) เมื่อเด็กมีความยากลำบากในการกำกับควบคุมตนเอง (self-regulation) พวกเขาอาจมีความยากลำบากกับสิ่งเหล่านี้ มีความไวตต่อเสียง, การสัมผัส หรือการเคลื่อนไหว มีการตอบสนองต่ำต่อประสาทความรู้สึกบางด้าน (เช่น ไม่รับรู้เวลาถูกเรียกชื่อ, ขณะถูกสัมผัส, มีระดับการรับรู้ความเจ็บปวดที่สูง ดูเฉื่อยชา/ไม่แสดงความสนใจ; การแสดงออกส่วนใหญ่เหมือนอยู่ในโลกของตนเอง หันเหความสนใจง่าย, ขาดสมาธิ และการจดจ่อ ขาดทักษะการเคลื่อนไหว; ดูงุ่มง่าม, ขาดสหสัมพันธ์ร่างกาย, การทรงตัว และทักษะการวางแผนการเคลื่อนไหว, และ/หรือ ขาดทักษะการเขียน มีปัญหารอบเวลาการหลับนอน มีพฤติกรรมยึดติดกับอาหารบางอย่าง หรือเป็นเด็กกินยาก มีความยากลำบากในการจัดการดูแลตนเอง (เช่น แปลงผม, สระผม, ตัดเล็บ, แต่งตัว, ร้อยเชือกรองเท้า, การทานข้าวเอง) ชอบการเคลื่อนไหว ดังนั้นพวกเขาจึงแสวงหาการกระตุ้น (เช่น การหมุน, วิ่งไปรอบๆ, การกระโดด, การชนวัตถุสิ่งของ/ผู้คน) หลีกเลี่ยงการเคลื่อนไหว เช่น การเคลื่อนไหวบนเครื่องเล่น (เช่น ชิงช้า, สไลเดอร์ เป็นต้น) ดูท่าทางตัวอ่อน หรือความตึงตัวของกล้ามเนื้อต่ำ (low muscle tone) เหนื่อยง่าย และท่าทางขาดความมั่นคง ใช้ความพยายามที่มากเกินไปในการทำงาน, เคลื่อนไหวเยอะเกินไป, เร็วเกินไป, น้ำหนักการเขียนเบาหรือกดแรงเกินไป ทักษะทางสังคมและการสื่อสารล่าช้า, ยากที่จะประสบผลสำเร็จในการสื่อสารโต้ตอบสองทาง เลือกที่จะเล่นคนเดียว หรือมีความยากลำบากในการเข้าใจวิธีเล่นกับเด็กคนอื่น มีความยากลำบากในการยอมรับการเปลี่ยนแปลงในกิจวัตรประจำวัน หรือการเปลี่ยนจากงานหนึ่งไปสู่อีกงาน มีความยากลำบากในการคบกับเพื่อน และการคงความสัมพันธ์กับเพื่อน มีพฤติกรรมเล่นเสียงๆ เปลี่ยนกิจกรรมการเล่นไปมา, แทนที่จะเล่นสิ่งใดสิ่งหนึ่งนานพอจนประสบความสำเร็จ ดูวุฒิภาวะน้อยกว่าเด็กในวัยเดียวกัน อารมณ์แปรปรวน (แสดงอารมณ์ขาดความมั่นคงเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในระยะเวลาสั้นๆ) อะไรที่ช่วยพัฒนาการกำกับควบคุมตัวเอง (Self-Regulation) ทดลองให้กลยุทธ์การจัดการที่หลากหลาย (Trailing Management strategies) ทดลองและปรับแต่งกลยุทธ์ที่หลากหลาย กลยุทธ์การจัดการหนึ่งอาจใช้ไม่ได้ผลกับเด็กทุกคน การประมวลผลระบบประสาทความรู้สึก (Sensory Processing): ส่งเสริมให้เด็กมีการตอบสนองต่อสิ่งเร้าทางความรู้สึกอย่างเหมาะสมผ่านกระบวนการบำบัด Social stories: ใช้ภาพเรื่องราวช่วยสอนให้เด็กเข้าใจทักษะทางสังคมที่เด็กอาจสับสนหรือไม่เข้าใจ เป้าหมายของการใช้เรื่องราวเพื่อเพิ่มความเข้าใจให้แก่เด็กโดยการอธิบายรายละเอียดเฉพาะเจาะจงในสถานการณ์นั้นๆ และคำแนะนำที่เหมาะสมในการตอบสนองทางสังคม บทบาทสมมติ (Role playing): เป็นวิธีจัดการความเป็นไปได้ของเรื่องราวที่อาจเกิดขึ้นได้ เพื่อสอนให้เด็กมีการแสดงออกและโต้ตอบอย่างเหมาะสม เพิ่มทักษะการสื่อสาร เพื่อเพิ่มความสามารถในการควบคุมการรู้คิดให้ดีขึ้น (cognitively regulate) Alert (Engine) program เพื่อส่งเสริมการกำกับความคุมตนเอง (self-regulation) ผ่านการใช้กลยุทธ์ประสาทสัมผัส (sensory) และการรู้คิด (cognitive) M.O.R.E program ดำเนินการโดยการใช้องค์ประกอบการเคลื่อนไหว (motor components), การจัดการช่องปาก (oral organization), ระบบการหายใจ, และการสบตา เพื่อช่วยในการการควบคุมประสาทสัมผัส (Sensory Regulation) The Wilbarger Protocol (Deep Pressure Proprioceptive Technique) คือกระบวนการบำบัดที่ถูกออกแบบมาเพื่อลดการตอบสนองที่มากเกินไปของระบบประสาทสัมผัส (tactile defensiveness) และช่วยควบคุมประสาทสัมผัส (sensory regulation) กิจกรรมอะไรที่ช่วยเพิ่มการกำกับควบคุมตนเอง (self-regulation) อาหารประสาทสัมผัส (Sensory diet) ช่วยกระตุ้นประสาทสัมผัสให้แก่ร่างกายเพื่อให้ควบคุมประสาทสัมผัส (sensory regulation) ได้ดีขึ้น โดยกิจกรรมเช่น เดินมือ (Wheelbarrow walking) เดินท่าสัตว์ (Animal walks) กระโดดแทรมโพลีน ปั่นจักรยาน นั่งชิงช้า (แนวหน้า-หลัง, แนวด้านข้าง, แนวหมุน) Rough and tumble play โดยนวดทับประกบเด็กด้วยหมอน หรือลูกบอล สะพายกระเป๋าเป้ที่มีน้ำหนัก การใช้ของที่มีน้ำหนัก แผ่นข้าวน้ำหนัก (wheat bag) วางไว้ที่ตักขณะนั่ง หรือผ้าห่มน้ำหนัก (heavy blanket) ขณะนอน ของเล่นที่เคี้ยวได้ (Chewy toys) ทักษะตัวต่อ (Discrete skills) กิจกรมที่มีจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุด เช่น ตัวต่อ puzzles, ของเล่นที่ใช้การประกอบ (construction tasks), เขาวงกต หรือการลากเส้นภาพต่อจุด งานที่ใช้การจดจ่อ (Narrowly focused tasks): กิจกรรมที่มีการเรียงลำดับ, การจัดการ, และการจัดหมวดหมู่ (เช่น การ์ดเกมส์ Uno, ไพ่ หรือ Blink) ตารางภาพ (Visual schedules) ช่วยให้เด็กเห็นและเข้าใจว่าอะไรจะเกิดขึ้นต่อไป ตารางยังคงช่วยในการจัดการตนเองและการวางแผนล่วงหน้า นาฬิกาจับเวลา (Timers) ช่วยในการเปลี่ยนถ่าย (transitions) ทำให้เด็กรู้ว่าอีกนานแค่ไหนตนเองถึงจะต้องไปทำกิจกรรม เวลายังช่วยเตือนเด็กว่ากิจกรรมที่ตนเองชอบกำลังจะสิ้นสุดลง เครื่องนับจำนวนการพูดคุย/การซักถามสำหรับเด็กที่พูดมากเกินไป (over-talkers): ใช้เวลาสั้นๆ ในแต่ละช่วง ขณะที่เด็กกำลังสนุกกับกิจกรรมอยู่ จัดเตรียมช่วง (อาจ 5 ช่วง) ให้เด็กได้พูด หรือถามคำถาม ลบจำนวนลงในแต่ละครั้งที่เด็กพูดหรือถามคำถาม เมื่อเครื่องนับจำนวนครบ, ผู้ใหญ่ไม่ควรตอบสนองและให้เด็กเรียนรู้เมื่อไหร่ควรจะถามคำถามและเมื่อไหร่ที่เราถาม ทำไมต้องเข้ารับการบำบัดเมื่อรู้ว่าเด็กมีความยากลำบากในการกำกับควบคุมตนเอง (self-regulation) การบำบัดที่ช่วยให้เด็กสามารถกำกับควบคุมตนเอง (self-regulation) มีความสำคัญดังต่อไปนี้ ช่วยให้เด็กสามารถใช้ศักยภาพตนเองได้อย่างเต็มที่ ช่วยให้เด็กสามารถกำกับควบคุมตนเองในการนอน การเปลี่ยนแปลงที่โรงเรียนอาจมีความยากลำบากหากเด็กไม่สามารถทำตามคำสั่งต่างๆ ในการเรียนได้ (เช่น ขั้นตอนในห้องเรียน, งานวิชาการที่ต้องทำ) ตรวจสอบให้แน่ใจว่าเด็กมีความพร้อมในการจัดการสถานการณ์ทางสังคมที่ดีเมื่อเด็กจะต้องเล่นกับเพื่อน ส่งเสริมให้เด็กแก้ไขปัญหาในสิ่งแวดล้อมที่วุ่นวาย หากไม่แก้ไขปัญหาการกำกับควบคุมตนเองจะนำไปสู่ความยากลำบากในการ? เมื่อเด็กมีความยากลำบากในการกำกับควบคุมตนเองอาจนำไปสู่ปัญหา ความวิตกกังวลและความเครียดในสถานการณ์ต่างๆ และสร้างความยากลำบากในการพัฒนาศักยภาพทางด้านการศึกษา การใช้ความพยายามเพื่อแสดงพฤติกรรมดี, จะนำไปสู่ความเหนื่อยล้าที่มากเกินไปจนทำให้ไม่สามารถสงบตนเองให้หลับลงได้ ความท้าทายเมื่อเด็กต้องอยู่ในกลุ่มเล็กๆ กับคนอื่น เพื่อเล่น หรือเรียนรู้งาน การสร้างและรักษาเพื่อนไว้ ครอบครัวของเด็กที่มีประสบการณ์ความยากลำบากในการกำกับควบคุมตนเอง มักมีผลกระทบเชิงลบจากความเครียด และไม่สามารถที่จะมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีในกิจกรรมแต่ละวันเนื่องจากลูกของพวกเขามีความยากลำบากในการรับมือกับความเปลี่ยนแปลง แปลและเรียบเรียงโดย ครูต้น (นักกิจกรรมบำบัด) Mind Brain & Body สิงหาคม 2563 แหล่งที่มา www.childdevelopment.com.au/areas-of-concern/sensory-processing/self-regulation

ผลกระทบจากการดูจอต่อเด็กและการเลี้ยงดู

Wed, 03 Jun 2020 22:16:56 +0700

Screen Time: The Impact on Kids and Parenting เวลาหน้าจอ: ผลกระทบต่อเด็กและการเลี้ยงดู New research explains the significant negative effects of excessive screen time. Posted Aug 19, 2018 by Azmaira H. Maker Ph.D. Helping Kids Cope ผู้ปกครองมักกังวลเกี่ยวกับระยะเวลาที่เด็กใช้เครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ ว่าจะมีผลกระทบอย่างไรกับทักษะทางสังคม, แรงจูงใจ (motivation), สมาธิ, การควบคุมอารมณ์ (emotional regulation), และการทำงานของระบบประสาท (neurological functioning) ของพวกเด็ก ๆ การเข้าถึงได้อย่างง่ายดายในสื่อที่หลากหลาย (โทรทัศน์, iPads, คอมพิวเตอร์, โทรศัพท์, และอื่นๆ) ทำให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์กลายเป็น “การเข้าสู่” (go to) ช่วงเวลาที่เงียบสงบ และจอยังกลายเป็นแหล่งข้อมูลหลักและความบันเทิงสำหรับเด็ก ๆ ดังนั้น ความกังวลเหล่านี้จึงเป็นสิ่งที่มีเหตุผลโดยเฉพาะอย่างยิ่ง สมาคมกุมารแพทย์เด็กสหรัฐอเมริกาประมาณการว่าเด็กในสหรัฐอเมริกาใช้เวลาโดยเฉลี่ย 7 ชั่วโมงต่อวันกับอุปกรณ์สื่อต่าง ๆ คำถามสำคัญที่ต้องตั้งคือเวลาหน้าจอมีผลต่อการทำงานของระบบประสาทหรือไม่ (ที่มีผลต่อการทำหน้าที่ของจิตใจ และพฤติกรรม) และหากเป็นเช่นนั้นแล้วจะมีผลกระทบต่ออะไรบ้าง? มีการวิจัยจำนวนมากที่ทำเกี่ยวกับเรื่องนี้ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาที่แสดงให้เห็นหลักฐานดังต่อไปนี้ The Social and Emotional Effects: ผลกระทบทางด้านสังคมและอารมณ์ เพิ่มความเครียด ใช้ระยะเวลามากขึ้นในการทำงานให้สำเร็จ เพิ่มระยะเวลาที่ไม่เกี่ยวข้องกับการทำงาน (off-task time) เพิ่มความวิตกกังวลเมื่อไม่ได้ใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เพิ่มความยุ่งยากและลดความตั้งใจอย่างจริงจังในการทำงานอย่างท้าทายและการแก้ไขปัญหาที่ซับซ้อนมากขึ้น อารมณ์หุนหันเพิ่มขึ้น การควบคุมอารมณ์ลดลง ลดความสามารถในการตระหนักรับรู้การแสดงอารมณ์ทางสีหน้า และภาษากาย The Neurological Effects on the Developing Brain: ผลกระทบทางระบบประสาทต่อการพัฒนาสมอง สารโดปามีนหลั่งซ้ำ ๆ เพิ่มความสุขและการติด ติดการกระตุ้นอย่างเรื้อรัง ความพึงพอใจที่ได้รับการตอบสนองอย่างรวดเร็ว ลดช่วงสมาธิ และการจดจ่อ เพิ่มความตื่นตัว แสงสีฟ้า (Blue light) ปิดการทำงานของต่อมไพเนียล (pineal gland) ที่ทำหน้าที่ปล่อยสารเมลาโทนิน (ฮอร์โมนธรรมชาติที่กระตุ้นการนอนหลับ) ภาวการณ์นอนไม่เพียงพอ (sleep deprivation): คุณภาพและระยะเวลาในการนอนน้อย การรับรู้ความรู้สึกที่มากเกินไป (Sensory Overload) Screen Addiction can also lead to: การติดจอยังสามารถนำไปสู่ สมองเนื้อเทาหดตัว (grey matter shrinkage) (ที่ที่การประมวลผลเกิดขึ้น) สมองส่วนหน้าหดตัว (frontal lobe shrinkage) (ที่ทำงานสมองส่วนบริหารจัดการ EF ไม่ว่าจะเป็นการวางแผน และการจัดการ) โครงสร้าง Striatum หดตัวลง (ที่ทำงานของวงจรรางวัล reward pathways และควบคุมพฤติกรรมที่ไม่เป็นที่ยอมรับทางสังคม) ทำลายสมองกลีบ Insula (ที่ที่ความสามารถในการพัฒนาความเห็นอกเห็นใจและความเมตตาเกิดขึ้น) สูญเสียความสมบูรณ์ของสมองเนื้อขาว (white matter) (เส้นทางเชื่อมต่อสื่อสารภายในสมอง) การทำงานของความคิดบกพร่อง (impaired cognitive functioning) ลดจำนวนตัวรับสารโดปามีน (dopamine receptors) ที่เชื่อมโยงกับภาวะซึมเศร้า (depression) งานวิจัยชี้ให้เห็นอย่างชัดเจนว่าการสื่อสารระหว่างมนุษย์ (human to human) การมีปฏิสัมพันธ์ซึ่งกันและกันมีประโยชน์มากที่สุดต่อพัฒนาการทางอารมณ์-สังคมของเด็ก เวลาหน้าจออาจลดการมีส่วนร่วม, การสื่อสาร, การทำงานของกระบวนการคิด (cognitive functioning), การควบคุมอารมณ์ (emotional regulation), การนอน, สมาธิ, และการพัฒนาสมอง ดังนั้นที่สำคัญต่อไปสำหรับผู้ปกครอง, ครู, และผู้เชี่ยวชาญ คือการให้ข้อมูลที่ดีขึ้นว่าจะจัดการเวลาหน้าจอได้อย่างไรกับเด็กตั้งแต่วัยแรกเกิดจนถึงวัยผู้ใหญ่ ผู้ปกครองจำนวนมากยังคงมีปัญหาในการจัดการกับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์กับเด็ก ๆ ซึ่งมักจะนำไปสู่: Impact on Parenting: ผลกระทบต่อการเลี้ยงดู การต่อสู้ของอำนาจ (power struggles): ผู้ปกครองอาจประสบกับปัญหาการต่อสู้ของอำนาจอย่างมีนัยสำคัญกับเด็ก ๆ ในเรื่องการใช้เวลา และเนื้อหา (content) บนจอ การต่อสู้ของอำนาจจะสร้างความอับจน และทำให้ระบบของครอบครัวอ่อนแอลง ความขัดแย้งในครอบครัว: ผู้ปกครองอาจประสบกับปัญหาความขัดแย้ง ไม่ว่าจะเป็นการโต้เถียง, การตะโกน, การแหกกฎ, การโกง, และการต่อต้านในช่วงเวลาอยู่หน้าจอ ความขัดแย้งในการสมรส/การเลี้ยงดูร่วมกัน: บางครั้งผู้ปกครองไม่เห็นด้วยในกฎเกณฑ์, ขอบเขต, ข้อจำกัด, และบทลงโทษ ที่เกี่ยวกับการใช้จอ ซึ่งอาจนำไปสู่ความขัดแย้งในการสมรส/หรือการเลี้ยงดูร่วมกัน สิ่งนี้จะส่งข้อความที่สับสนไปให้เด็ก และจะทำให้เด็กโต้กลับในอนาคต ความรู้สึก: ผู้ปกครองและเด็กอาจประสบกับความรู้สึกที่ไร้ค่า, ความโกรธ, ความวิตกกังวล, ความสับสนที่เพิ่มขึ้น สิ่งนี้จะทำให้ทั้งสองฝ่ายพยายามใช้กำลังและการควบคุมมากขึ้น ดังนั้นการต่อสู้ของอำนาจจึงเพิ่มขึ้น ความไว้วางใจและการสื่อสาร: การต่อสู้ของอำนาจ, ความขัดแย้ง, และการพยายามควบคุม อาจลดความไว้วางใจและการสื่อสารเชิงบวกระหว่างผู้ปกครองและเด็กได้ การตัดความสัมพันธ์: ผู้ปกครองและเด็กหลายคนอาจถอยห่าง และไม่ได้รับความสุขจากกันและกัน ซึ่งสร้างสร้างสภาวะที่ตึงเครียด หรือแม้กระทั่งสภาวะบ้านที่ขาดความเป็นมิตร มีหลายหนทางที่ช่วยลดปัญหาการต่อสู้ของอำนาจ, ความขัดแย้งในครอบครัว, และความรู้สึกไร้ค่า โดยการจำกัดเวลาหน้าจอของเด็กในวิธีที่ดี ซึ่งอาจเป็นไปได้ดังต่อไปนี้: Tips and Tools: เคล็ดลับและแนวทาง Sleep: การนอน สมาคม The national Sleep Foundation แนะนำนอนคืนละ 9 ชั่วโมง ปิดไฟและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ 8-9 ชั่วโมงสำหรับการนอนที่เพียงพอ Time: เวลา สมาคม The American Medical Association แนะนำใช้เวลาหน้าจอ 1-2 ชั่วโมงต่อวัน สร้างพื้นที่ปราศจากอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์: เวลาอาหาร, ขณะขับรถ, เวลานอน, ที่โรงเรียน เป็นต้น จัดสรรเวลาพัก 10-15 นาที สำหรับลูกของคุณหลังจากอยู่กับคอมพิวเตอร์มานาน 30 ถึง 1 ชั่วโมง (brain re-set) Parenting: การเลี้ยงดู หลีกเลี่ยงการต่อสู้เชิงอำนาจ (Disengage from power struggles) สร้างกฎ ระเบียบวินัย ความคาดหวังที่ชัดเจน (การขาดความคงเส้นคงวาจะนำไปสู่การเสริมแรงที่ไม่เนื่อง ทำให้คงและเพิ่มพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์) สร้างข้อตกลงร่วมกันระหว่างผู้ปกครอง: ถ้ามีผู้เลี้ยงดู 2 คนหรือมากกว่า ทุกคนควรเห็นด้วยกับกฎ, ข้อจำกัด, และบทลงโทษ และบังคับใช้อย่างเท่าเทียมกัน เสริมแรงเชิงบวกร่วมกับบทลงโทษที่เหมาะสมสำหรับการปฏิบัติและการไม่ปฏิบัติตาม ส่งเสริมให้เด็กอ่านบทความงานวิจัยและข้อเท็จจริง เพื่อให้เด็กได้รับข้อมูลและความรู้ ส่งเสริมให้เด็กมีส่วนร่วมในการสนทนาเกี่ยวกับข้อดีและของเสียของสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ส่งเสริม และจัดการให้เด็กมีกิจรรมนอกเวลา, กีฬา, งานอดิเรก และการเข้าสังคมมากเท่าที่จะทำได้ เวลาครอบครัว: 30-60 นาที โดยไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์, เล่าเรื่องสนุก, เรื่องที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน ท้ายนี้, งานวิจัยแนะนำว่าการใช้เวลาหน้าจอมากเกินไปมีผลเชิงลบโดยตรงต่อโครสร้างและการทำงานสมองส่วนหน้า (frontal lobe) และยังสามารถทำให้เกิดการติดได้เนื่องจากทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของการทำหน้าที่และตัวรับขของสารโดปามี (dopamine functioning and receptors) สมองส่วนนี้ของเด็กนั้นยังจะไม่พัฒนาสมบูรณ์จนกว่าจะเขาสู่วัยผู้ใหญ่ตอนต้น ซึ่งเป็นสิ่งที่เข้าใจได้ที่ผู้ปกครองและผู้เชี่ยวชาญมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการบริโภคสื่ออิเล็กทรอนิกส์ของเด็ก ผู้ปกครอง, โรงเรียน, กุมารแพทย์, ผู้เชี่ยวชาญ, และนักวิจัย จำเป็นต้องให้ความสนใจอย่างใกล้ชิด และกำกับเวลาหน้าจอทั้งในด้านโครงสร้างและความต่อเนื่องเพื่อสุขภาพที่ดีในพัฒนาการด้าน กาย-จิต-สังคม (bio-psycho-social) ของเด็ก References www.aspiringfamilies.com/aspiring-families/investigating-the-effects-of-screen-time-on-children-can-screen-time-be-addictive-and-is-it-really-harmful-to-my-childs-cognitive-and-socio-emotional-development www.kappanonline.org/rosen-distracted-student-mind-attention Book: iGen: Why Today’s Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious, More Tolerant, Less Happy--and Completely Unprepared for Adulthood--and What That Means for the Rest of Us. *** แปลและเรียบเรียงบทความจาก Azmaira H. Maker Ph.D. โดย Mind Brain & Body พ.ค. 2563 สืบค้นได้จาก https://www.psychologytoday.com/us/blog/helping-kids-cope/201808/screen-time-the-impact-kids-and-parenting

4 สัญญานเตือนว่าลูกดูจอมากเกินไป

Wed, 20 May 2020 16:22:15 +0700

Too Much Screen Time? - 4 Signs to Watch for in Your Child 4 สัญญาณที่ต้องระวังว่าลูกๆ ของคุณใช้เวลาหน้าจอมากเกินไปหรือไม่ เด็ก ๆ ส่วนใหญ่ทุกวันนี้ใช้เวลาบนหน้าจอมากเกินไปอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ มากมายรายล้อมอยู่รอบตัวเราตลอดเวลา ผู้ปกครองไม่รู้ว่าจะทำอย่างไรดี และต้องการอยากรู้ว่าจะจัดการกับสิ่งต่างๆ เหล่านี้อย่างไรกับบุตรหลานของตน เราในฐานะผู้ที่อยู่ร่วมในสังคมกำลังตระหนักถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการดูหน้าจอที่มากเกินไป ซึ่งแน่นอนว่าเทคโนโลยีนั้นมีข้อดีอย่างมากมาย แต่ก็อาจจะมีข้อเสียตามมาอย่างแน่นอน ผู้ปกครองหลายคนใน Silicon Valley ที่ทำงานด้านเทคโนโลยีได้เริ่มจำกัดการใช้หน้าจอของเด็ก ๆ ซึ่งพวกเขากังวลว่าการดูหน้าจออาจสร้างความเสียหายแก่เด็กได้ อย่างไรก็ตาม เทคโนโลยีทั้งหมดนั้นใหม่เกินไปสำหรับพวกเราที่จะรู้ได้อย่างแน่ชัดว่าเท่าไหร่ถึงจะเรียกได้ว่ามากเกินไป และยิ่งไปกว่านั้นเทคโนโลยียังมีการเปลี่ยนแปลงไปตามช่วงอายุ และมีความเปลี่ยนแปลงจากรุ่นสู่รุ่น แต่ก็มีสัญญาณที่สำคัญบางอย่างที่บ่งบอกถึงการใช้งานบนหน้าจอที่มากเกินไป: 1. บุตรหลานของคุณถูกกระตุ้นมากเกินไปอยู่เป็นประจำ (Regularly Overstimulated) การถูกกระตุ้นมากเกินไปเป็นสัญญาณแรกๆ ของการใช้เวลาบนหน้าจอมากเกินไปและยังเป็นหนึ่งในอาการที่พบบ่อยที่สุดและแพร่หลายมากที่สุด สัญญาณของการถูกกระตุ้นมากเกินไปนั้นประกอบด้วย: การแสดงพฤติกรรมก้าวร้าว ร้องไห้บ่อย (bouts of crying) นั่งอยู่เฉยๆไม่ได้ ไม่แสดงอารมณ์หรือหน้าตาดูเหมือนมึนงง (Emotional shutdown or seeming to go numb) อารมณ์หงุดหงิดง่าย อาละวาด โวยวาย (meltdowns) พฤติกรรมปฏิเสธ ต่อต้าน แน่นอนว่าอาการของการถูกกระตุ้นมากเกินเหล่านี้อาจเกิดมาจากหลายสาเหตุ นอกจากนี้อาการบางอย่างยังอาจมีความทับซ้อนกับปัญหาด้านสุขภาพจิตอื่นๆ ได้ เช่น เด็กที่มีความวิตกกังวลสูงอาจถูกกระตุ้นได้ง่าย ส่งผลให้พวกเขาอาจไม่สามารถทนดูหน้าจอนานมากเท่ากับเด็กคนอื่นได้ การดูหน้าจอมากเกินไปทำให้ความวิตกกังวลที่มีอยู่นั้นสูงขึ้น 2. สัญญาณทางกายภาพของการใช้เวลาบนหน้าจอมากเกินไป (Physical Signs of Too Much Screen Time) นอกเหนือจากสัญญาณทางพฤติกรรมของการถูกกระตุ้นมากเกินไปแล้ว ยังมีสัญญาณทางกายภาพบางอย่างที่ผู้ปกครองสามารถสังเกตเห็นได้ สิ่งแรกคือ การสังเกตดวงตาของเด็กว่าม่านดวงตาขยายออก (Eyes dilated) หลังจากดูหน้าจอหรือไม่? มีปัญหาในการสบตา โดยเฉพาะหลังจากใช้อุปกรณ์หรือไม่? การมองเห็นของพวกเขาเป็นอย่างไร? หลังจากที่ดูจอมากเกินไป อาจทำให้เกิดอาการเมื่อยล้าทางสายตา (Eye strain) และสัมพันธ์กับปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นอื่นๆ ได้ นอกจากนี้ให้สังเกตพฤติกรรมการนอนของลูกๆ โดยเฉพาะอาการ “เหนื่อยแต่คึก” (Tired but wired) หรือพูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ “เหนื่อยแต่ไม่ยอมนอน” เหมือนกับอาการกินน้ำตาลหรือคาเฟอีนที่มากเกินไป ซึ่งอาการนอนไม่หลับเป็นอาการที่พบบ่อยมากเมื่อมีการใช้หน้าจอที่มากเกินไป ท้ายที่สุดนี้ ให้พิจารณาอาการเจ็บป่วยทางกายภาพต่าง ๆ เช่น - ลูกของคุณมีอาการปวดหัว หรือปวดกล้ามเนื้อหรือไม่? - ลูกของคุณมีปัญหาเกี่ยวกับการย่อยอาหารหรือไม่? สิ่งต่างๆ เหล่านี้อาจเกิดขึ้นมาจากหลายสาเหตุ ซึ่งผู้ปกครองจะต้องคอยตัดประเด็นต่างๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องออกไป ซึ่งการอยู่หน้าจอก็อาจเป็นสาเหตุหนึ่ง อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ ยังเป็นสาเหตุของอาการบาดเจ็บซ้ำซากจากการใช้งานซ้ำๆ (Repetitive stress injuries) เช่น โรคการกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ (Carpal Tunnel) แม้อยู่ในวัยเด็กก็ตาม 3. ลูกของคุณชอบจอมากกว่าคน (Your Child Likes Screens More Than People) สังเกตลูกของคุณในการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น โดยเฉพาะกับเพื่อน เขาสนุกในการทำสิ่งต่างๆร่วมกับเพื่อนๆ หรือไม่? และในทางกลับกันเพื่อนของเขาส่วนใหญ่สื่อสารติดต่อกันโดยตรงหรือผ่านทางออนไลน์ หากลูกของคุณชื่นชอบในการใช้จอในการสื่อสารแบบเห็นหน้า (face-to-face) เขาอาจจะมีใช้เวลาในการอยู่บนหน้าจอที่มากเกินไป พวกเขานั้นไม่ได้อยู่คนเดียว โซเชียลมีเดียและการส่งข้อความสื่อสารนั้นเป็นที่ได้รับความนิยม แต่การใช้เวลาในการพบปะกับผู้อื่นเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งสำหรับเด็ก เป็นวิธีที่พวกเขาเรียนรู้ที่จะเห็นอกเห็นใจผู้อื่น การเข้าอกเข้าใจ การได้ใช้ทักษะภาษากายในการสื่อสาร และมีการโต้ตอบกับผู้คนที่มีความหลากหลาย หากลูกของคุณมีปัญหากับสิ่งเหล่านี้ การจำกัดเวลาในการใช้หน้าจออาจช่วยได้ 4. ลูกของคุณแสดงปฏิกิริยาในทางที่ไม่ดี เมื่อไม่ได้ดูจอ (Your Child Reacts Poorly to No Screen Time) จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อ คุณบอกลูกของคุณว่าถึงเวลาปิดอุปกรณ์ได้แล้ว? แล้วถ้าหากสัญญาณ WiFi หายไป? เด็กบางคนอาจบ่นเล็กน้อยแล้วก็หาสิ่งอื่นทำ แต่ถ้าหากลูกของคุณได้ใช้เวลาในการดูหน้าจอมากเกินไปแล้ว เขาอาจจะไม่สามารถจัดการกับสิ่งเหล่านี้ได้ หากลูกของคุณแสดงอารมณ์ฉุนเฉียว ไม่รู้ว่าจะจัดการกับตัวเองอย่างไรดี หรือพูดไม่หยุดเกี่ยวกับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ของเขาแล้ว พวกเขาอาจจะต้องหยุดพักการใช้หน้าจอให้นานมากขึ้น *** แปลและเรียบเรียงบทความจาก socalmentalwellness.comโดย Mind Brain & Body พฤษภาคม 2563

นักกิจกรรมบำบัด